Βρογχοκήλη

Η βρογχοκήλη αποτελεί έναν από τους συχνότερους λόγους διόγκωσης στον τράχηλο και αφορά την παθολογική αύξηση του μεγέθους του θυρεοειδούς αδένα. Αν και συνήθως είναι καλοήθης, η παρουσία της απαιτεί διαγνωστική διερεύνηση, καθώς μπορεί να υποκρύπτει διαταραχές της λειτουργίας του αδένα ή, πιο σπάνια, κακοήθεια. Η προσέγγιση κάθε περίπτωσης εξατομικεύεται με βάση την αιτία, την ηλικία, το φύλο και τις συνοδές παθήσεις του ασθενούς.

Μορφές και τύποι βρογχοκήλης

Ο θυρεοειδής μπορεί να διογκωθεί συμμετρικά, χωρίς την ύπαρξη όζων (διάχυτη βρογχοκήλη) ή να εμφανίσει έναν ή περισσότερους όζους (οζώδης βρογχοκήλη). Η μορφή του όζου καθορίζει τη στρατηγική διερεύνησης.

Επιπλέον, σημαντική είναι και η λειτουργική ταξινόμηση:

• Τοξική: Υπερπαραγωγή θυρεοειδικών ορμονών, που οδηγεί σε υπερθυρεοειδισμό.
• Μη τοξική: Φυσιολογική ή μειωμένη παραγωγή ορμονών.
• Καταδυόμενη βρογχοκήλη: Εκτείνεται μέσα στο θώρακα και μπορεί να προκαλέσει σημαντικές πιέσεις.

Κάποιες μορφές βρογχοκήλης, ιδιαίτερα οι πολυοζώδεις, έχουν εξελικτικό χαρακτήρα και μπορεί να επιμείνουν ή να μεγαλώσουν με την πάροδο του χρόνου, ακόμη κι αν αρχικά δεν συνοδεύονται από συμπτώματα.

Πιθανά αίτια και παράγοντες κινδύνου

Εκτός από την ανεπάρκεια ιωδίου, που παραμένει βασική αιτία παγκοσμίως, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που εμπλέκονται στην εμφάνιση της βρογχοκήλης. Για παράδειγμα, η επαναλαμβανόμενη διέγερση του θυρεοειδούς από την TSH, λόγω υποκλινικού υποθυρεοειδισμού, ενδέχεται να οδηγήσει σε διόγκωση του αδένα.

Ιδιαίτερη σημασία έχει και η έκθεση σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως οι βενζόλες ή η ακτινοβολία, καθώς και η λήψη τροφών με βρογχοκηλογόνο δράση, όπως η σόγια, σε πληθυσμούς με οριακή πρόσληψη ιωδίου. Στην πράξη, βρογχοκήλη μπορεί να εμφανιστεί και χωρίς προφανές αίτιο, οπότε μιλάμε για ιδιοπαθή μορφή.

Βρογχοκήλη: Συμπτώματα

Το μέγεθος της βρογχοκήλης είναι καθοριστικό για την εκδήλωση συμπτωμάτων. Μικρές διογκώσεις συχνά εντοπίζονται τυχαία κατά την ψηλάφηση από τον γιατρό ή κατά τη διάρκεια διαγνωστικού υπερηχογραφήματος για άλλο λόγο.

Οι μεγαλύτερες βρογχοκήλες προκαλούν:

• Εμφανή προπέτεια στην περιοχή του λαιμού
• Πίεση σε τραχεία ή οισοφάγο
• Αίσθημα κόμπου στον λαιμό, ειδικά κατά την κατάποση
• Βραχνάδα ή κόπωση φωνής

Οι διαταραχές στην παραγωγή ορμονών δημιουργούν συμπτώματα συστηματικού χαρακτήρα, που μπορεί να παραπέμπουν σε εντελώς διαφορετικές παθήσεις. Έτσι, δεν είναι σπάνιο μια γυναίκα με βρογχοκήλη να αναζητήσει αρχικά ιατρική συμβουλή για νευρικότητα, απώλεια βάρους ή εξάψεις, χωρίς να έχει συνδέσει τα συμπτώματα με τον θυρεοειδή της.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση της βρογχοκήλης βασίζεται σε ολοκληρωμένο κλινικοεργαστηριακό έλεγχο. Το υπερηχογράφημα δίνει εικόνα για τη μορφολογία, το μέγεθος και την ύπαρξη όζων. Σημαντικό ρόλο παίζει η διαφοροποίηση συμπαγών από κυστικούς σχηματισμούς.

Οι ορμονολογικές εξετάσεις συμβάλλουν στον χαρακτηρισμό της λειτουργίας του αδένα, ενώ η FNA βοηθά στην εκτίμηση της φύσης των όζων. Το σπινθηρογράφημα εφαρμόζεται κυρίως σε περιπτώσεις τοξικών όζων ή υπερθυρεοειδισμού, ενώ σε μεγάλα μορφώματα χρησιμοποιούνται αξονικές τομογραφίες για την απεικόνιση των σχέσεων με γειτονικές δομές.

Πώς αντιμετωπίζεται η βρογχοκήλη;

Η αντιμετώπιση της βρογχοκήλης εξαρτάται από το μέγεθος της βλάβης, τη λειτουργία του αδένα και την παρουσία επιπλοκών. Πέρα από τις κλασικές θεραπευτικές επιλογές (παρακολούθηση, φαρμακευτική αγωγή, χειρουργείο), τα τελευταία χρόνια αναπτύσσονται και νεότερες τεχνικές.

Μία από αυτές είναι η θερμική καταστροφή με ραδιοσυχνότητες (RFA), η οποία εφαρμόζεται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις καλοήθων οζιδίων και αποτελεί ελάχιστα επεμβατική εναλλακτική στην κλασική χειρουργική. Δεν είναι όμως κατάλληλη για όλες τις περιπτώσεις και απαιτεί ειδική τεχνογνωσία.

Στις χειρουργικές επεμβάσεις, σήμερα εφαρμόζονται νευροπαρακολούθηση και μικροχειρουργικές τεχνικές που μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο τραυματισμού των παρακείμενων δομών. Η επιλογή του τύπου επέμβασης (μερική ή ολική θυρεοειδεκτομή) γίνεται με βάση το είδος της βλάβης και τα ευρήματα της βιοψίας.

Βρογχοκήλη: Πρόγνωση, παρακολούθηση και καθημερινότητα

Η πρόγνωση της βρογχοκήλης είναι ιδιαίτερα θετική, όταν η διάγνωση τεθεί έγκαιρα και η θεραπεία είναι σωστά στοχευμένη. Οι περισσότεροι ασθενείς ανταποκρίνονται πολύ καλά στην αγωγή ή τη χειρουργική αντιμετώπιση και συνεχίζουν την καθημερινότητά τους με πλήρη λειτουργικότητα.

Η ορμονική ρύθμιση μετά από ολική θυρεοειδεκτομή είναι απλή και στηρίζεται σε χορήγηση λεβοθυροξίνης με ετήσια ή εξάμηνη παρακολούθηση των επιπέδων TSH.

Η τακτική παρακολούθηση σε άτομα με ιστορικό βρογχοκήλης είναι απαραίτητη ώστε να ανιχνευθούν έγκαιρα τυχόν επαναπροβολές, νέοι όζοι ή αλλαγές στη λειτουργία του αδένα. Οι γυναίκες σε ηλικία εμμηνόπαυσης και οι έγκυες αποτελούν ομάδες αυξημένου ενδιαφέροντος, λόγω των ορμονικών διακυμάνσεων που επηρεάζουν τον θυρεοειδή.

Η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του πληθυσμού για τη βρογχοκήλη είναι απαραίτητη, καθώς πρόκειται για πάθηση που μπορεί να παραμείνει αφανής για μεγάλο διάστημα. Η ενσωμάτωση του υπερηχογραφήματος θυρεοειδούς στον προληπτικό έλεγχο ενισχύει την έγκαιρη διάγνωση και μειώνει τον κίνδυνο επιπλοκών.

Ο Γενικός Χειρουργός Δρ. Ευστράτιος Ι. Ζούρος διαθέτει πολυετή εμπειρία στη χειρουργική. Έχει ολοκληρώσει εντατική μετεκπαίδευση στην Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική, τη Ρομποτική Χειρουργική και την Τηλεχειρουργική, και είναι Διευθυντής της Ζ’ Χειρουργικής Κλινικής του Ομίλου ΙΑΣΩ – ΙΑΣΩ ΓΕΝΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ. Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερα για τη βρογχοκήλη, ή για οποιαδήποτε άλλη ανάγκη σας, μπορείτε πάντα να επικοινωνήσετε μαζί του.