Βουβωνοκήλη

Ο Δρ. Ευστράτιος Ζούρος έχει εξειδικευθεί στη λαπαροσκοπική αποκατάσταση κηλών του κοιλιακού τοιχώματος, όπως βουβωνοκήλες και ομφαλοκήλες, εφαρμόζοντας τις πιο σύγχρονες τεχνικές μετά από θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση στην Ελλάδα και το εξωτερικό (TAPP, TEP, IPOM). Έχει παρακολουθήσει εξειδικευμένα σεμινάρια και κλινικά προγράμματα immersion σε διεθνή κέντρα, όπως το Zuyderland Medical Center στην Ολλανδία.
Έχει επίσης εκπαιδευτεί στο εξωτερικό στις σύγχρονες ελάχιστα επεμβατικές (Λαπαροσκοπικές και Ρομποτικές) τεχνικές αντιμετώπισης σύνθετων κηλών του κοιλιακού τοιχώματος σε απαιτητικά εκπαιδευτικά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κήλης (EHS), όπως το EUROPEAN HERNIA SOCIETY (EHS) ADVANCED MINIMAL INVASIVE SURGERY (MIS) CADAVERIC HERNIA COURSE στο Άμστερνταμ της Ολλανδίας, υπό την καθοδήγηση πρωτοπόρων χειρουργών κήλης στο είδος τους.
Η λαπαροσκοπική προσέγγιση προσφέρει ελάχιστο χειρουργικό τραύμα, ταχεία ανάρρωση, μικρότερη πιθανότητα υποτροπής και άριστο αισθητικό αποτέλεσμα. Ο Δρ. Ζούρος εφαρμόζει τα Πρωτόκολλα Ταχείας Ανάρρωσης (ERAS) και στις επεμβάσεις κηλών, ελαχιστοποιώντας το μετεγχειρητικό άλγος και επιτυγχάνοντας γρήγορη επάνοδο στις καθημερινές δραστηριότητες.
Ως συνεργάτης της Α’ Χειρουργικής Κλινικής του “Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center”, Πιστοποιημένου Κέντρου Αριστείας στη Χειρουργική Αποκατάσταση Κήλης, αλλά κι ως Διευθυντής πλέον της Ζ’ Χειρουργικής Κλινικής της Γενικής Κλινικής του Ομίλου ΙΑΣΩ, αναλαμβάνει με επιτυχία ακόμη και σύνθετες περιπτώσεις, με βάση τις αρχές της Ιατρικής των Αποδείξεων (EBM) και τη διεθνή εμπειρία του.

Table of Contents

Τι είναι η βουβωνοκήλη;

Η βουβωνοκήλη αποτελεί τη συχνότερη μορφή κήλης του κοιλιακού τοιχώματος. Εμφανίζεται στη βουβωνική χώρα, δηλαδή το σημείο μεταξύ των μηρών και του κορμού.

Βουβωνοκήλη
Βουβωνοκήλη

Eίναι ιδιαίτερα συχνή στους άνδρες, αφού εκείνοι αποτελούν το 90% των ασθενών. Υπολογίζεται μάλιστα ότι ένας στους τρεις άντρες θα την εμφανίσει κάποια στιγμή της ζωής του. Παγκοσμίως, διενεργούνται περισσότερες από 20 εκατομμύρια επεμβάσεις ετησίως για την αντιμετώπιση της βουβωνοκήλης.

Διαχωρίζεται σε διάφορες κατηγορίες, ανάλογα με τον τρόπο που προβάλλει και το σημείο που εμφανίζεται. Η βουβωνοκήλη μπορεί να χαρακτηριστεί λοξή ή ευθεία, και μονόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη, ανάλογα με το σημείο που εμφανίζεται.

Αίτια & Συμπτώματα

Όπως και οι περισσότερες κήλες της κοιλιακής χώρας, η βουβωνοκήλη δημιουργείται από αυξημένη ενδοκοιλιακή πίεση. Αθλητές που ακολουθούν έντονο πρόγραμμα γυμναστικής, άτομα που πραγματοποιούν άρση βαρέων βαρών, εγκυμονούσες γυναίκες, καπνιστές και άτομα με χρόνια δυσκοιλιότητα παρουσιάζουν αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης βουβωνοκήλης. Η παχυσαρκία, ο χρόνιος βήχας και η βαριά χειρωνακτική εργασία μπορούν να συνδράμουν στην αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης. Εάν ένας ασθενής εμφανίσει βουβωνοκήλη, αλλά δεν ανήκει σε κάποια από τις παραπάνω κατηγορίες, ενδέχεται να διαθέτει γενετική προδιάθεση. Αυτό σημαίνει ότι τα τοιχώματα της κοιλιάς διαθέτουν γενετικά καθορισμένη συνδεσμολογία κακής ποιότητας.

Σε αρκετές περιπτώσεις, η βουβωνοκήλη είναι εντελώς ασυμπτωματική. Παρουσιάζεται μόνο η μαλακή διόγκωση κάτω από το δέρμα της βουβωνικής χώρας, η οποία μπορεί να μη γίνεται αντιληπτή από τον ασθενή. Εάν έχει αρκετά μικρό μέγεθος, η βουβωνοκήλη ενδέχεται να εξαφανίζεται όταν ο ασθενής βρίσκεται σε ύπτια θέση.  Τις περισσότερες φορές, η συγκεκριμένη κήλη εμφανίζει ήπια συμπτώματα, τα οποία γίνονται εντονότερα όσο αυξάνεται το μέγεθός της. Τέτοια συμπτώματα αποτελούν τα κάτωθι:

  • Πόνος στην κοιλιακή χώρα.
  • Αίσθημα βάρους.
  • Διόγκωση της βουβωνικής χώρας, η οποία αυξάνεται κατά την όρθια στάση ή με τον βήχα.
  • Ανάγκη αναδίπλωσης του σώματος ή άσκησης πίεσης στην περιοχή, για να ανακουφιστούν τα συμπτώματα.

Εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, η βουβωνοκήλη ενδέχεται να προκαλέσει μια επικίνδυνη επιπλοκή, η οποία ονομάζεται περίσφιξη. Σε αυτήν την κατάσταση, το τμήμα του εντέρου ή το λίπος τα οποία προβάλλουν στραγγαλίζονται, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε διάτρηση, νέκρωση ή περιτονίτιδα. Αυτή η πιθανότητα είναι πολύ επικίνδυνη για την ανθρώπινη ζωή και χρήζει άμεσης χειρουργικής θεραπείας. Μάλιστα, είναι πολύ σημαντικό να αντιμετωπίζεται στα αρχικά της στάδια, προκειμένου να αποφεύγονται μελλοντικές δυσάρεστες καταστάσεις και επιπλοκές. 

Διάγνωση βουβωνοκήλης

Για τη διάγνωση της βουβωνοκήλης είναι αρκετή η κλινική εξέταση από εξειδικευμένο χειρουργό. Εάν η διόγκωση είναι πολύ μικρή, ενδέχεται να χρειαστεί κάποιο υπερηχογράφημα. Σε περίπτωση όπου η πάθηση δεν εμφανίζει κάποιο σύμπτωμα, κι ο ασθενής δεν έχει καταλάβει ότι πάσχει, η κήλη μπορεί να ανακαλυφθεί τυχαία μέσω απεικονιστικών εξετάσεων. Τέτοιες είναι η αξονική και η μαγνητική τομογραφία.

Βουβωνοκήλη: Θεραπεία

Η αντιμετώπιση της κήλης μπορεί να επέλθει αποκλειστικά χειρουργικά, αφού δε θεραπεύεται με συντηρητικά μέσα. Μέθοδος εκλογής της σύγχρονης ιατρικής είναι η λαπαροσκοπική χειρουργική αποκατάσταση (TEP), κατά την οποία τοποθετείται ένα πλέγμα στο κοιλιακό τοίχωμα μέσω πολύ μικρών τομών. Το πλέγμα αυτό είναι φτιαγμένο από βιοσυμβατό υλικό, το οποίο μπορεί να είναι απορροφήσιμο ανάλογα την περίσταση. Η θεραπεία της κήλης αυτής μπορεί να πραγματοποιηθεί και ρομποτικά, χρησιμοποιώντας το σύστημα DaVinci.

Τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής χειρουργικής TEP είναι πολυάριθμα, καθιστώντας την πρακτική αυτή ιδανική για κάθε ασθενή. Λόγω των μικρών τομών που χρειάζονται για να πραγματοποιηθεί η επέμβαση, ο ασθενής δεν ταλαιπωρείται από ιδιαίτερο μετεγχειρητικό πόνο. Το περιτόναιο στην βουβωνική περιοχή δεν χρειάζεται να ανοίξει και να κλείσει, γεγονός που προσφέρει άμεση αποκατάσταση και επιστροφή στην καθημερινότητα. Ο ασθενής μπορεί να λάβει εξιτήριο ακόμα και 3 ώρες μετά την επέμβαση. Τέλος, οι ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές προσφέρουν καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα.

Ο Γενικός Χειρουργός Δρ. Ευστράτιος Ι. Ζούρος διαθέτει πολυετή εμπειρία στη χειρουργική ανώτερου και κατώτερου πεπτικού συστήματος. Έχει ολοκληρώσει εντατική μετεκπαίδευση στην Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική, τη Ρομποτική Χειρουργική και την Τηλεχειρουργική, και συνεργάζεται με την Α’ Χειρουργική Κλινική του «Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center». Τα τελευταία χρόνια, ασχολείται σε μεγάλο βαθμό με την αντιμετώπιση των Κηλών του Κοιλιακού Τοιχώματος, στις οποίες εντάσσεται η βουβωνοκήλη, εφαρμόζοντας τις πιο σύγχρονες Ανοιχτές κι Ελάχιστα Επεμβατικές (Λαπαροσκοπικές) Τεχνικές. Εάν παρουσιάσετε συμπτώματα βουβωνοκήλης, ή για οποιαδήποτε άλλη ανάγκη σας, μπορείτε πάντα να επικοινωνήσετε μαζί του.

Η σωστή προετοιμασία πριν την επέμβαση θα βοηθήσει στην ομαλή έκβασή της. Ο γιατρός θα σας δώσει συγκεκριμένες οδηγίες, όμως γενικά συνιστώνται τα εξής: Διακόψτε ή τροποποιήστε τυχόν φάρμακα που αραιώνουν το αίμα (σε συνεννόηση πάντα με τον θεράποντα ιατρό). Αποφύγετε να φάτε ή να πιείτε οτιδήποτε για περίπου 8 ώρες πριν το χειρουργείο, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος επιπλοκών από την αναισθησία. Επίσης, είναι καλό να φροντίσετε για την υγιεινή της περιοχής. Κάντε μπάνιο πριν την εισαγωγή σας στο νοσοκομείο και μην ξυρίσετε μόνοι σας τη βουβωνική χώρα (αυτό θα γίνει στο νοσοκομείο, αν χρειάζεται, για να αποφευχθούν ερεθισμοί). Σταματήστε το κάπνισμα, όσο το δυνατόν νωρίτερα πριν την επέμβαση. Το κάπνισμα αυξάνει τις επιπλοκές και επιβραδύνει την επούλωση, οπότε ακόμη και η προσωρινή διακοπή του θα βελτιώσει την ανάρρωση. Φροντίστε να έχετε ένα άτομο για να σας συνοδέψει μετά την επέμβαση, καθώς μετά την αναισθησία δεν θα μπορείτε να οδηγήσετε. Είναι σημαντικό να υπάρχει κάποιος μαζί σας για να σας βοηθήσει να επιστρέψετε με ασφάλεια στο σπίτι. Παράλληλα, ακολουθήστε προσεκτικά όλες τις οδηγίες της χειρουργικής ομάδας σχετικά με τη διατροφή, τη λήψη φαρμάκων και την προεγχειρητική προετοιμασία.

Η αναισθησία εξαρτάται από την περίπτωση και τη μέθοδο χειρουργικής επέμβασης που θα εφαρμοστεί. Στην ανοικτή χειρουργική βουβωνοκήλης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί γενική αναισθησία, ραχιαία αναισθησία (επισκληρίδιος) ή ακόμη και τοπική αναισθησία σε επιλεγμένες περιπτώσεις μικρών κηλών. Για παράδειγμα, σε έναν υγιή ενήλικα μια απλή ανοικτή αποκατάσταση μπορεί να γίνει και με ραχιαία ή τοπική αναισθησία. Σε αυτή την περίπτωση ο ασθενής είναι ξύπνιος, αλλά δεν αισθάνεται πόνο. Στη λαπαροσκοπική επέμβαση, η οποία είναι μια μέθοδος ελάχιστα επεμβατική, απαιτείται οπωσδήποτε γενική αναισθησία. Σε κάθε περίπτωση, είτε με γενική είτε με τοπική αναισθησία, δεν θα αισθανθείτε πόνο κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Ο αναισθησιολόγος θα συζητήσει μαζί σας την καταλληλότερη μέθοδο, λαμβάνοντας υπόψη την υγεία σας και το μέγεθος της κήλης.

Και οι δύο μέθοδοι – η κλασική ανοικτή χειρουργική και η λαπαροσκοπική (ή ρομποτική) – είναι αποτελεσματικές για την αποκατάσταση της βουβωνοκήλης, όμως έχουν διαφορές. Η λαπαροσκοπική μέθοδος γίνεται μέσω 2-3 μικρών τομών  περίπου 0,5-1 cm στην κοιλιά (χειρουργείο “της κλειδαρότρυπας”). Προσφέρει ταχύτερη ανάρρωση, μικρότερα σημάδια και λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο, επειδή το τραύμα στους ιστούς είναι μικρότερο. Ενδείκνυται ιδιαίτερα αν υπάρχουν κήλες και στις δύο πλευρές ή  για την αντιμετώπιση υποτροπής προηγούμενης κήλης, διότι μπορεί να αντιμετωπιστούν ταυτόχρονα μέσω των ίδιων μικρών τομών. Η ανοικτή μέθοδος γίνεται μέσω μίας τομής στη βουβωνική χώρα (5-10 cm συνήθως). Πλεονεκτεί σε ορισμένες περιπτώσεις μεγάλης ή περίπλοκης κήλης, καθώς δίνει άμεση ορατότητα και μπορεί να πραγματοποιηθεί και με περιοχική αναισθησία σε ασθενείς υψηλού κινδύνου που δεν αντέχουν γενική αναισθησία. Επιπλέον, η ανοικτή μέθοδος είναι τεχνικά πιο απλή σε πολύ μεγάλες βουβωνοκήλες ή οσχεοκήλες. Και οι δύο τεχνικές έχουν πολύ υψηλά ποσοστά επιτυχίας, με χαμηλή πιθανότητα υποτροπής. Η επιλογή της τεχνικής εξαρτάται από το μέγεθος και το είδος της κήλης, τυχόν προηγούμενα χειρουργεία, την εμπειρία του χειρουργού σε λαπαροσκοπικές επεμβάσεις, αλλά και τις προτιμήσεις του ασθενούς. Σε γενικές γραμμές, για έναν υγιή ενήλικα με μονόπλευρη κήλη, και οι δύο επιλογές είναι ασφαλείς. Η λαπαροσκοπική τεχνική, ίσως, προσφέρει γρηγορότερη επάνοδο στην καθημερινότητα, ενώ η ανοικτή είναι εξίσου αποτελεσματική με μεγαλύτερο χρόνο ανάρρωσης.

Ναι, στις περισσότερες περιπτώσεις ενηλίκων η αποκατάσταση της βουβωνοκήλης γίνεται με χρήση ειδικού χειρουργικού πλέγματος. Το πλέγμα είναι ένα συνθετικό υλικό, σαν λεπτό δίχτυ, που τοποθετείται, για να ενισχύσει το κοιλιακό τοίχωμα. Η χρήση του πλέγματος έχει επαναστατικά μειώσει τις υποτροπές  σε σύγκριση με τις παλαιότερες μεθόδους, όπου η αποκατάσταση πραγματοποιούταν μόνο με ράμματα. Το πλέγμα θεωρείται γενικά πολύ ασφαλές. Υπάρχει μια μικρή πιθανότητα επιπλοκών, αλλά αυτές είναι σπάνιες. Για παράδειγμα, η πιθανότητα μόλυνσης του πλέγματος υπολογίζεται μόλις 0,1-0,2% (1 στις 500 έως 1 στις 1000 περιπτώσεις). Εάν το πλέγμα μολυνθεί- κάτι που συμβαίνει πολύ σπάνια- και δεν αντιμετωπιστεί με αντιβιοτικά, μπορεί να χρειαστεί αφαίρεσή του με δεύτερο χειρουργείο. Όσον αφορά τον χρόνιο πόνο, μελέτες δείχνουν ότι η χρήση πλέγματος δεν αυξάνει τον κίνδυνο χρόνιου πόνου σε σχέση με τις επεμβάσεις χωρίς πλέγμα. Επίσης, το ποσοστό χρόνιου μετεγχειρητικού πόνου είναι χαμηλό (περίπου 1-5% σε επεμβάσεις βουβωνοκήλης, είτε με είτε χωρίς πλέγμα). Πολύ σοβαρές επιπλοκές από το πλέγμα (όπως μετατόπιση, διάβρωση γειτονικών οργάνων) είναι εξαιρετικά σπάνιες (<1%). Συμπερασματικά, το πλέγμα είναι ασφαλές. Παραμένει μόνιμα στο σώμα και ενσωματώνεται στους ιστούς, ενισχύοντάς τους, αποτρέποντας την εκ νέου εμφάνιση μιας βουβωνοκήλης.

Η χρήση πλέγματος είναι το στάνταρτ στη χειρουργική των κηλών σήμερα, επειδή μειώνει δραστικά τις υποτροπές. Σε ειδικές περιπτώσεις όμως, είναι δυνατόν να γίνει επιδιόρθωση και χωρίς πλέγμα, με απλή συρραφή των ιστών. Στη βουβωνοκήλη ενηλίκων έχουν αναπτυχθεί εξειδικευμένες τεχνικές χωρίς πλέγμα, όπως η μέθοδος Shouldice και Desarda, όπου η ενίσχυση του τοιχώματος γίνεται με συρραφή των ιστών. Αυτές οι επεμβάσεις πραγματοποιούνται σε λίγα εξειδικευμένα κέντρα και σε επιλεγμένους ασθενείς, καθώς απαιτούν υψηλή εξειδίκευση και πειθαρχία του ασθενούς μετεγχειρητικά. Για συγκεκριμένους ασθενείς (π.χ. νέοι άνδρες χωρίς παράγοντες κινδύνου) οι τεχνικές χωρίς τη χρήση πλέγματος μπορούν να έχουν αποτελέσματα συγκρίσιμα με τις επεμβάσεις στις οποίες χρησιμοποιείται πλέγμα.  Σε γενικές γραμμές, οι τεχνικές χωρίς τη χρήση πλέγματος δεν προτείνονται ως πρώτη επιλογή λόγω ελαφρώς υψηλότερων ποσοστών υποτροπής. Συζητήστε με τον χειρουργό σας αν έχετε ανησυχία για το πλέγμα. Στις περισσότερες περιπτώσεις τα οφέλη υπερτερούν, αλλά η τελική απόφαση θα ληφθεί με βάση το τί είναι καλύτερο για εσάς.

Η χειρουργική αποκατάσταση βουβωνοκήλης είναι σχετικά σύντομη επέμβαση. Συνήθως διαρκεί περίπου 30 έως 60 λεπτά. Ο ακριβής χρόνος εξαρτάται από το μέγεθος της κήλης και τυχόν δυσκολίες. Για παράδειγμα ο χειρουργικός χρόνος αυξάνεται για την αντιμετώπιση μεγάλης ή περισφιγμένης κήλης, ή μιας επανεπέμβασης . Σε σπάνιες περιπτώσεις περίπλοκων επεμβάσεων (π.χ. πολλαπλές κήλες, συνύπαρξη άλλων προβλημάτων) η διαδικασία ενδέχεται να παραταθεί μέχρι και δύο ώρες ή περισσότερο, αλλά αυτό δεν είναι ο κανόνας. Ο χειρουργός σας θα σας ενημερώσει για την εκτιμώμενη διάρκεια της επέμβασης. Μετά το πέρας της επέμβασης, θα μείνετε για λίγο στην αίθουσα ανάνηψης, ώστε να συνέλθετε από την αναισθησία, προτού μεταφερθείτε σε θάλαμο ή εξέλθετε από το νοσοκομείο.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αποκατάσταση βουβωνοκήλης γίνεται ως χειρουργείο ημέρας (day clinic). Αυτό σημαίνει ότι δεν απαιτείται διανυκτέρευση. Ο ασθενής πηγαίνει στο νοσοκομείο την ημέρα της επέμβασης και επιστρέφει σπίτι λίγες ώρες μετά το χειρουργείο. Μετά την ανάνηψη και μερικές ώρες παρακολούθησης, οι περισσότεροι ασθενείς παίρνουν εξιτήριο το απόγευμα της ίδιας ημέρας. Φυσικά, θα χρειαστεί κάποιος να σας μεταφέρει στο σπίτι, καθώς δεν θα μπορείτε να οδηγήσετε, λόγω της αναισθησίας). Εξαίρεση και παραμονή στο νοσοκομείο για 1 βράδυ μπορεί να γίνει αν: η επέμβαση έγινε αργά, αν υπάρχουν σοβαρά υποκείμενα νοσήματα που χρήζουν παρακολούθησης (π.χ. καρδιολογικά), ή αν παρουσιαστεί κάποια επιπλοκή που απαιτεί πιο στενή μετεγχειρητική φροντίδα. Επίσης, σε σπάνια επείγοντα περιστατικά περίσφιξης με νέκρωση εντέρου, ίσως χρειαστεί νοσηλεία. Ωστόσο, για την τυπική προγραμματισμένη επέμβαση βουβωνοκήλης ο ασθενής συνήθως φεύγει για το σπίτι του την ίδια μέρα.

Κατά τη διάρκεια του χειρουργείου δεν θα νιώσετε πόνο, χάρη στην αναισθησία (γενική ή τοπική). Μετά την επέμβαση, είναι φυσιολογικό να υπάρξει κάποιος βαθμός πόνου ή ενόχλησης. Συνήθως ο πόνος αυτός είναι ήπιος έως μέτριος και διαρκεί λίγες ημέρες. Θα αισθάνεστε έναν πόνο σαν «τράβηγμα» ή κάψιμο στη βουβωνική χώρα, ιδίως όταν κινείστε απότομα, βήχετε ή φτερνίζεστε. Τις πρώτες 1-2 ημέρες ο πόνος είναι εντονότερος, αλλά βελτιώνεται σταδιακά. Οι περισσότεροι ασθενείς βαθμολογούν τον μετεγχειρητικό πόνο ως μια ενόχληση που είναι ανεκτός με τη βοήθεια απλών παυσίπονων. Φυσικά, η ένταση είναι υποκειμενική. Κάποιοι ασθενείς σχεδόν δεν πονάνε καθόλου, ενώ άλλοι νιώθουν περισσότερο πόνο, ειδικά αν έκαναν ανοικτή επέμβαση.

Ναι, θα σας δοθούν αναλγητικά φάρμακα για τις πρώτες ημέρες. Συνήθως, πριν φύγετε από το νοσοκομείο θα έχετε ήδη λάβει μια δόση παυσίπονου και ο γιατρός θα σας δώσει οδηγίες για τη συνέχεια. Τις 2-3 πρώτες μέρες καλό είναι να παίρνετε τακτικά ένα ήπιο παυσίπονο (π.χ. παρακεταμόλη ή μη-στεροειδή αντιφλεγμονώδη). Εφόσον ο πόνος υποχωρεί, μπορείτε σταδιακά να αραιώσετε ή να διακόψετε τα παυσίπονα μέσα στην πρώτη εβδομάδα. Αν λαμβάνετε ισχυρότερα αναλγητικά (π.χ. οπιοειδή) για το σπίτι, χρησιμοποιήστε τα όπως συνταγογραφήθηκαν, αλλά μόνο αν ο πόνος δεν ελέγχεται με τα απλά παυσίπονα, γιατί τα ισχυρότερα μπορεί να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα ή υπνηλία.

Συμβουλές για τον πόνο: Κάνετε σύντομους περιπάτους, καθώς η ήπια δραστηριότητα συχνά μειώνει τη δυσκαμψία και τον πόνο. Μπορείτε, επίσης, να χρησιμοποιήσετε προσεκτικά κρύες κομπρέσες στην περιοχή, για να μειώσετε το πρήξιμο και τον πόνο τις πρώτες 1-2 ημέρες. Φοράτε άνετα ρούχα που δεν πιέζουν το τραύμα. Αποφύγετε να σηκώνετε βάρος ή να κάνετε κινήσεις που αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση. Εάν παρά τα παυσίπονα ο πόνος είναι πολύ έντονος ή επιδεινώνεται αντί να βελτιώνεται, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας.

Η επέμβαση της βουβωνοκήλης είναι ασφαλής με χαμηλά ποσοστά επιπλοκών. Ωστόσο, όπως σε κάθε επέμβαση, υπάρχουν πιθανοί κίνδυνοι, αν και σπάνιοι. Οι κυριότερες επιπλοκές που αναφέρονται είναι:

  • λοίμωξη του τραύματος(σε περίπου 1-2% των περιπτώσεων, αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά).
  • αιμάτωμα ή οίδημα (πρήξιμο)στην περιοχή της τομής ή στο όσχεο, που μπορεί να διαρκέσει αρκετές ημέρες ή εβδομάδες αλλά υποχωρεί σταδιακά.
  • επίμονος πόνος ή μούδιασμα στη βουβωνική χώρα.

Σπάνια, σε ένα μικρό ποσοστό ασθενών (~1-5%), μπορεί να υπάρχει πόνος που διαρκεί για μήνες (χρόνιος πόνος) λόγω ερεθισμού κάποιου νεύρου.  Ένας τραυματισμός σε παρακείμενα όργανα είναι πιθανός κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Ένας ενδεχόμενος τραυματισμός είναι σπάνιος, αλλά πιθανός κυρίως σε πολύ μεγάλες κήλες ή επανεπεμβάσεις (π.χ. τραυματισμός εντέρου, αγγείων ή σπερματικού πόρου). Άλλοι σπάνιοι κίνδυνοι είναι η θρόμβωση στα πόδια ή πνευμονική εμβολή λόγω ακινησίας, και η ανεπιθύμητη αντίδραση στην αναισθησία. Πριν το χειρουργείο, θα ενημερωθείτε αναλυτικά για τους πιθανούς κινδύνους και θα λάβει όλα τα μέτρα για να τους ελαχιστοποιήσει. Γενικά, οι σοβαρές επιπλοκές είναι πολύ σπάνιες σε μια προγραμματισμένη αποκατάσταση βουβωνοκήλης σε υγιή ασθενή.

Ναι, θα υπάρξει μια ουλή στο σημείο της επέμβασης, αλλά το μέγεθος και η εμφάνισή της εξαρτώνται από τη μέθοδο που θα χρησιμοποιηθεί. Στην ανοικτή επέμβαση, η τομή γίνεται στη βουβωνική χώρα και τυπικά έχει μήκος περίπου 5-10 εκατοστά, αναλόγως του μεγέθους της κήλης. Η ουλή αυτή συνήθως πραγματοποιείται σε μια φυσική πτυχή του δέρματος λίγο πάνω από το επίπεδο του εφηβαίου, ώστε με τον καιρό να γίνεται λιγότερο ορατή. Στη λαπαροσκοπική επέμβαση, αποφεύγεται η μεγάλη τομή  και αντί αυτής γίνονται τρεις μικρές οπές: μία περίπου 1 εκ. κοντά στον ομφαλό και δύο  περίπου 0,5 εκ. χαμηλότερα στην κοιλιά. Οι τομές αυτές αφήνουν ελάχιστες ουλές, οι οποίες συχνά μετά βίας φαίνονται μόλις επουλωθούν. Επιπλέον, δεν υπάρχει ουλή μέσα στη βουβωνική περιοχή. Στη ρομποτική χειρουργική εφαρμόζεται παρόμοια προσπέλαση με τη λαπαροσκοπική, μέσω μικρών τομών στην κοιλιακή χώρα, συνήθως τεσσάρων. Φροντίστε να διατηρείτε την περιοχή της τομής καθαρή και ενυδατωμένη και προστατεύστε την από τον ήλιο τους πρώτους μήνες, ώστε να επιτύχετε το καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, μετά από 6-12 μήνες η ουλή σχεδόν δεν είναι αντιληπτή.

Η πλήρης ανάρρωση ποικίλλει ανάλογα με το άτομο και το είδος της επέμβασης, όμως γενικά περίπου 4-6 εβδομάδες μετά το χειρουργείο οι περισσότεροι ασθενείς έχουν επανέλθει στις φυσιολογικές τους δραστηριότητες. Οι ασθενείς μπορούν να επιστρέψουν σε ήπιες δραστηριότητες μερικές ημέρες μετά την επέμβαση, αλλά για πιο έντονη καταπόνηση συνιστάται διάστημα περίπου ενός μηνός. Συγκεκριμένα, τις πρώτες 1-2 εβδομάδες θα αισθάνεστε ακόμη ευαισθησία στην περιοχή και πρέπει να προσέχετε. Μέχρι τις 4 εβδομάδες οι περισσότεροι ασθενείς επιστρέφουν με ασφάλεια στις καθημερινές τους δραστηριότητες. Τέλος, 6 εβδομάδες μετά την επέμβαση σχεδόν όλοι μπορούν να επιστρέψουν σε βαριές χειρωνακτικές εργασίες και στις αθλητικές τους δραστηριότητες.

Η επάνοδος στην εργασία εξαρτάται από το είδος της δουλειάς σας και το πώς νιώθετε. Αν η εργασία σας είναι καθιστική (π.χ. δουλειά γραφείου), πιθανότατα θα μπορέσετε να επιστρέψετε πολύ σύντομα, συνήθως μέσα σε 1 εβδομάδα περίπου. Πολλοί ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε λαπαροσκοπική επέμβαση αισθάνονται επαρκώς καλά για γραφείο ακόμα και σε 4-5 ημέρες. Ωστόσο, καλό είναι να εκμεταλλευτείτε τουλάχιστον μια εβδομάδα άδεια για να ξεκουραστείτε.

Αν η δουλειά σας απαιτεί χειρωνακτική προσπάθεια, ορθοστασία ή άρση βαρών, θα χρειαστείτε περισσότερο χρόνο εκτός. Συνήθως συνιστώνται 3-4 εβδομάδες άδεια για εργασίες με ήπια σωματική καταπόνηση, ενώ για πολύ βαριές εργασίες (π.χ. οικοδομή, μεταφορές) μπορεί να χρειαστούν έως 6 εβδομάδες. Ο γιατρός σας θα σας δώσει οδηγίες ανάλογα με τη δική σας περίπτωση.

Δεν πρέπει να οδηγήσετε μέχρι να είστε απολύτως σίγουρος  για τον έλεγχο του οχήματος. Ένας γενικός κανόνας είναι ότι μπορείτε να ξαναοδηγήσετε, όταν θα μπορείτε να φρενάρετε απότομα, χωρίς να νιώσετε πόνο στην τομή. Συνήθως, αυτό απαιτεί τουλάχιστον 1 εβδομάδα μετεγχειρητικά, ακόμη και 2 εβδομάδες. Επιπλέον, θα πρέπει να μην παίρνετε οπιούχα παυσίπονα, όταν αποφασίσετε να οδηγήσετε, γιατί αυτά επηρεάζουν τα αντανακλαστικά. Πρακτικά, πολλοί ασθενείς μετά από λαπαροσκοπική επέμβαση οδηγούν περίπου σε 7-10 μέρες, ενώ μετά από ανοικτή σε περίπου 10-14 μέρες.

Μετά την επέμβαση, χρειάζεται να δώσετε χρόνο στο σώμα σας να επουλωθεί πριν επιστρέψετε σε έντονη δραστηριότητα. Αποφύγετε να σηκώνετε οτιδήποτε βαρύ (πάνω από ~5-7 κιλά) για τουλάχιστον 4-6 εβδομάδες. Αυτό σημαίνει ότι τις πρώτες αυτές εβδομάδες απαγορεύεται η άρση βαρών στο γυμναστήριο, μεταφορά επίπλων, έντονο τρέξιμο ή άλλα δυναμικά αθλήματα. Το κοιλιακό τοίχωμα χρειάζεται αυτό το διάστημα για να επουλωθεί καλά και να ενσωματωθεί το πλέγμα. Από εκεί και πέρα, αυξάνετε σταδιακά το επίπεδο δραστηριότητας: μετά τις 6 εβδομάδες, εφόσον δεν υπάρχει πόνος, μπορείτε να επανέλθετε προοδευτικά σε πλήρη άσκηση.

Τι μπορείτε να κάνετε εν τω μεταξύ; Δεν χρειάζεται να μείνετε τελείως αδρανής. Ήδη από την επόμενη ημέρα του χειρουργείου, ενθαρρύνεται να κάνετε ελαφρύ περπάτημα. Το περπάτημα είναι η καλύτερη άσκηση τις πρώτες ημέρες: βελτιώνει την κυκλοφορία, προλαμβάνει τις θρομβώσεις και βοηθά στη λειτουργία του εντέρου. Την πρώτη εβδομάδα μπορείτε να κάνετε περιπάτους και πολύ ελαφριές δουλειές (π.χ. μαγείρεμα). Από τη 2η  εβδομάδα, μπορείτε να αυξήσετε λίγο τη δραστηριότητά σας.  Μετά τις 2-3 εβδομάδες, μπορείτε να δοκιμάσετε ελαφριά άσκηση όπως στατικό ποδήλατο ή κολύμπι, αν η τομή έχει επουλωθεί. Αποφύγετε όμως οτιδήποτε σας προκαλεί ενόχληση. Μετά την 4η εβδομάδα, οι περισσότεροι μπορούν να ξεκινήσουν πιο έντονη άσκηση (π.χ. τζόγκινγκ, αεροβική), και μετά την 6η-8η εβδομάδα βαθμιαία και ασκήσεις ενδυνάμωσης ή βάρη, εφόσον δεν υπάρχει πόνος. Πάντα να ακούτε το σώμα σας. Αν μια κίνηση προκαλεί πόνο, σταματήστε και δοκιμάστε την ξανά μετά από μερικές ημέρες. Επίσης, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας προτού επανέλθετε σε απαιτητική προπόνηση, ειδικά αν είστε αθλητής. Συνοπτικά: όχι βάρη για 1 μήνα, ναι στο περπάτημα και στις βαθμιαίες μικρές αυξήσεις δραστηριότητας, και επιστροφή στις έντονες δραστηριότητες μετά από 4-6 εβδομάδες με σύνεση.

Το κρεβάτι δεν είναι φίλος σας μετά το χειρουργείο, τουλάχιστον όχι πέρα από τις ώρες του ύπνου. Παλαιότερα μετεγχειρητικά θεωρούσαν ότι ήταν καλύτερο να μην μετακινείται ο ασθενής. Όμως, σήμερα γνωρίζουμε ότι η ήπια κίνηση επιταχύνει την ανάρρωση και προλαμβάνει επιπλοκές. Επομένως, μην παραμείνετε ξαπλωμένος συνεχώς. Αμέσως μόλις περάσει η επήρεια της αναισθησίας, σηκωθείτε και κάντε λίγα βήματα (με βοήθεια, αν χρειάζεται). Τις πρώτες 1-2 ημέρες θα κουράζεστε εύκολα, γεγονός απόλυτα φυσιολογικό.  Για τον λόγο αυτό μπορείτε να κάνετε πολλά μικρά διαλείμματα ξεκούρασης. Φροντίστε να σηκώνεστε αρκετές φορές μέσα στη μέρα, έστω για να περπατήσετε μέσα στο σπίτι για 5-10 λεπτά. Το περπάτημα βοηθάει την κυκλοφορία και την κινητικότητα του εντέρου και μειώνει τη δυσκαμψία των μυών. Βρείτε μια ισορροπία ανάμεσα σε συχνή ελαφριά κίνηση και επαρκή ξεκούραση. Αποφεύγετε να στέκεστε όρθιος ακίνητος για πολλή ώρα, προτιμήστε το περπάτημα ή το να κάθεστε. Επίσης, να σηκώνεστε προσεκτικά από το κρεβάτι, ώστε να μην ζορίζετε τους κοιλιακούς μύες. Συμπερασματικά: περπατήστε νωρίς μετά την επέμβαση χωρίς να φοβάστε ότι θα υπάρξουν επιπλοκές στην τομή. Απλώς θα πρέπει να αποφύγετε τυχόν απότομες κινήσεις ή βάρη στις πρώτες εβδομάδες.

Η σεξουαλική δραστηριότητα μπορεί να ξεκινήσει όταν αισθανθείτε άνετα, αποφεύγοντας τον πόνο. Γενικά συνιστάται αποχή για περίπου 2 εβδομάδες τουλάχιστον. Η κατάλληλη στιγμή μπορεί να χαρακτηριστεί από το εξής: μπορείτε να έχετε σεξουαλική επαφή, όταν μπορείτε να την απολαύσετε χωρίς να πονάτε. Για μερικούς αυτό μπορεί να είναι 7-10 ημέρες μετά το χειρουργείο, για άλλους 3-4 εβδομάδες, ανάλογα με το πώς νιώθετε. Μετά από μια λαπαροσκοπική επέμβαση, κάποιοι ασθενείς επανέρχονται νωρίτερα, ενώ μετά από ανοικτή ίσως πάρει λίγο παραπάνω. Δεν υπάρχει ιατρικό εμπόδιο να έχετε σεξ, αρκεί να μην πονάτε.

Αν δοκιμάσετε και νιώσετε ενόχληση στη βουβωνική χώρα, περιμένετε λίγες μέρες ακόμα. Κατά τις πρώτες συνευρέσεις μετά την επέμβαση, προτιμήστε ήπιες θέσεις που δεν ασκούν μεγάλη πίεση στην κοιλιά. Ενδέχεται να αισθανθείτε ένα ήπιο «τράβηγμα» ή ευαισθησία στην περιοχή – αυτό είναι φυσιολογικό. Οι άνδρες ίσως αντιληφθούν μια μικρή δυσφορία κατά την εκσπερμάτιση τις πρώτες φορές, λόγω της πίεσης που ασκείται στους πυελικούς μύες. Δεν είναι κάτι ανησυχητικό και βελτιώνεται με τον χρόνο. Σημαντικό: η λίμπιντο και η στυτική λειτουργία δεν επηρεάζονται άμεσα από την επέμβαση. Μάλιστα, πολλοί άνδρες αναφέρουν βελτίωση στη σεξουαλική τους ζωή μόλις αναρρώσουν πλήρως, διότι έχουν απαλλαγεί από τον χρόνιο πόνο ή την ενόχληση που προκαλούσε η κήλη πριν. Επομένως, με λίγη υπομονή τις πρώτες εβδομάδες, θα μπορείτε να επανέλθετε κανονικά στις σεξουαλικές επαφές χωρίς πρόβλημα.

Η φροντίδα του τραύματος είναι σημαντική για την αποφυγή μόλυνσης. Όταν εξέλθετε από το νοσοκομείο, η τομή θα είναι καλυμμένη με αποστειρωμένο επίδεσμο ή αυτοκόλλητη γάζα. Κρατήστε το τραύμα καθαρό και στεγνό τις πρώτες ημέρες. Η αφαίρεση του επιθέματος πραγματοποιείται κατόπιν εντολής του θεράποντος ιατρού. Συχνά αυτό γίνεται μετά από 24-48 ώρες.

Ντους: Συνήθως επιτρέπεται να κάνετε ντους μετά από 1-2 ημέρες, εφόσον το κάλυμμα του τραύματος είναι αδιάβροχο. Πολλά σύγχρονα επιθέματα είναι αδιάβροχα, οπότε μπορείτε να βραχεί η περιοχή ελαφρά στο ντους. Όταν κάνετε ντους, χρησιμοποιήστε ήπιο σαπούνι, καθαρίστε απαλά γύρω από την τομή, χωρίς να την τρίβετε κατευθείαν με το σφουγγάρι. Στη συνέχεια,  σκουπίστε ταμποναριστά με καθαρή πετσέτα μέχρι να στεγνώσει καλά. Μην μουλιάζετε το τραύμα μέχρι να επουλωθεί πλήρως. Επομένως, δεν μπορείτε να μπείτε στην πισίνα ή στη θάλασσα για περίπου 2 εβδομάδες. Το ίδιο ισχύει και για το χαμάμ ή τη σάουνα.

Ράμματα: Πολλές επεμβάσεις βουβωνοκήλης γίνονται με απορροφήσιμα ράμματα, οπότε δεν χρειάζεται αφαίρεση ραμμάτων . Αν έχετε ραμματα που πρέπει να αφαιρεθούν, θα κανονιστεί ραντεβού με τον θεράποντα ιατρό περίπου 7-10 ημέρες μετά.

Γενική φροντίδα: Εξετάζετε καθημερινά το τραύμα για τυχόν σημάδια μόλυνσης (κοκκίνισμα, πρήξιμο, πύον κ.ά.). Διατηρήστε την περιοχή στεγνή. Αποφύγετε να φοράτε στενά ρούχα ή ζώνες και  προτιμήστε φαρδιά, βαμβακερά ρούχα.

Θα πρέπει να περιμένετε μέχρι η τομή σας να  έχει επουλωθεί επαρκώς το δέρμα, πριν βουτήξετε σε θάλασσα ή πισίνα. Συνήθως αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 2 εβδομάδες μετά την επέμβαση. Ο βασικός λόγος είναι να αποφευχθεί η μόλυνση του τραύματος.  Επιπλέον, το θαλασσινό νερό ή το χλώριο της πισίνας μπορεί να ερεθίσουν την τομή.  Μόλις πάρετε το πράσινο φως από τον θεράποντα ιατρό, προτιμήστε μικρής διάρκειας βουτιές και αποφύγετε τις πολύ δυνατές κινήσεις. Θυμηθείτε να ξεπλύνετε καλά την τομή με καθαρό νερό μετά το κολύμπι και να την στεγνώσετε προσεκτικά. Σημείωση: Το ντους επιτρέπεται πολύ νωρίτερα (σε 1-2 μέρες), όπως αναφέρθηκε, αλλά το κολύμπι είναι ασφαλές μετά την επούλωση της χειρουργικής τομής.

Δεν απαιτείται κάποια πολύ αυστηρή ή συγκεκριμένη δίαιτα μετά την επέμβαση βουβωνοκήλης. Ωστόσο,  υπάρχουν μερικές διατροφικές συμβουλές που θα διευκολύνουν την ανάρρωσή σας. Κατ’ αρχάς, μόλις συνέλθετε από την αναισθησία, θα μπορέσετε να πιείτε νερό και ακολούθως να φάτε ελαφρά (π.χ. μια σούπα ή φρυγανιές) την ίδια ημέρα. Τις πρώτες 1-2 ημέρες καλό είναι να καταναλώνετε ελαφρά γεύματα που δεν επιβαρύνουν το πεπτικό (σούπες, βραστά, κοτόπουλο, ρύζι, λαχανικά στον ατμό). Ένας βασικός στόχος είναι να προλάβετε τη δυσκοιλιότητα (βλέπε επόμενη ερώτηση), διότι το σφίξιμο μπορεί να πιέσει την περιοχή της επέμβασης. Για τον λόγο αυτό, φροντίστε η διατροφή σας να έχει άφθονες τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες: φρούτα, λαχανικά, σαλάτες, δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια σε μικρές ποσότητες. Επίσης, πιείτε πολλά υγρά (νερό κυρίως, αλλά και αραιωμένοι χυμοί, τσάι βοτάνων). Η επαρκής ενυδάτωση βοηθά τη λειτουργία του εντέρου και γενικά την ανάρρωση. Αποφύγετε το υπερβολικό αλκοόλ, τουλάχιστον για την πρώτη εβδομάδα, γιατί αφυδατώνει και μπορεί να επηρεάσει την επούλωση. Τροφές που προκαλούν αέρια (όσπρια, αναψυκτικά) ίσως σας φουσκώσουν και μπορείτε να τις περιορίσετε, αν παρατηρήσετε δυσφορία από μετεωρισμό. Γενικά όμως, μετά τις πρώτες λίγες μέρες, μπορείτε να επιστρέψετε στη  διατροφή σας. Μια καλή συμβουλή είναι να τρώτε μικρά και συχνά γεύματα αντί για μεγάλα, για να διευκολύνετε την πέψη. Επίσης, λόγω μειωμένης κινητικότητας τις πρώτες μέρες, κάποιοι έχουν μειωμένη όρεξη. Συμπερασματικά, δεν υπάρχει κάποια ειδική «δίαιτα για κήλη». Αυτό που συστήνεται είναι η αυξημένη πρόσληψη φυτικών ινών και υγρών, ώστε να διατηρείται η καλή λειτουργία του εντέρου. Εάν ο γιατρός σας έχει προτείνει συμπληρώματα, όπως ήπια καθαρτικά ή μαλακτικά κοπράνων, καλό είναι να τα χρησιμοποιείτε σύμφωνα με τις οδηγίες του.

Ναι, αρκετοί ασθενείς εμφανίζουν παροδική δυσκοιλιότητα τις πρώτες ημέρες μετά το χειρουργείο. Αυτό μπορεί να συμβεί λόγω του συνδυασμού παραγόντων: η δράση των φαρμάκων αναισθησίας και παυσίπονων μπορεί να επιβραδύνει προσωρινά το έντερο. Επίσης, η  μειωμένη κινητικότητα και διατροφή μετά την επέμβαση συμβάλλουν, και το έντερο χρειάζεται χρόνο να επανέλθει στον κανονικό ρυθμό του. Είναι συνηθισμένο να μην υπάρξει κένωση 1-3 ημέρες μετεγχειρητικά. Ωστόσο, είναι σημαντικό να αποφύγετε το σφίξιμο στην τουαλέτα, διότι αυτό ασκεί πίεση στο χειρουργημένο σημείο.

Τι να κάνετε: Πρώτον, όπως αναφέρθηκε, φροντίστε να πίνετε αρκετά υγρά και να τρώτε τροφές με φυτικές ίνες (φρούτα, λαχανικά, δημητριακά). Δεύτερον, κινηθείτε: το περπάτημα διεγείρει το έντερο να δουλέψει, σε αντίθεση με την ακινησία που το κάνει νωθρό. Τρίτον, αν ήδη από πριν έχετε προδιάθεση σε δυσκοιλιότητα, ο γιατρός μπορεί να σας έχει δώσει ένα ήπιο καθαρτικό ή μαλακτικό κοπράνων. Χρησιμοποιήστε τα, όπως σας συνέστησε. Τέλος, όταν νιώσετε την ανάγκη, πηγαίνετε τουαλέτα, χωρίς να το αναβάλλετε. Η καθυστέρηση αυξάνει την απορρόφηση νερού από τα κόπρανα, κάνοντάς τα σκληρότερα. Αν παρά τα μέτρα περάσουν 3 ημέρες χωρίς κένωση, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας.

Ναι, είναι απολύτως φυσιολογικό να δείτε κάποιο πρήξιμο (οίδημα) και μελάνιασμα στην περιοχή της επέμβασης ή και στον πέριξ ιστό μετά το χειρουργείο. Μετά την αποκατάσταση της κήλης μπορεί να εμφανιστεί μικρό οίδημα στη βουβωνική χώρα και τους όρχεις (στους άνδρες), καθώς και εκχυμώσεις (μελανιές) που αλλάζουν χρώμα με την πάροδο των ημερών. Επίσης, το τοπικό πρήξιμο είναι μέρος της φυσιολογικής φλεγμονώδους αντίδρασης του σώματος στην επούλωση. Συνήθως το οίδημα και οι μελανιές κορυφώνονται 2-3 ημέρες μετά την επέμβαση και έπειτα αρχίζουν να υποχωρούν. Οι μελανιές φεύγουν περίπου μέσα σε 1-2 εβδομάδες. Το οίδημα στο όσχεο μπορεί να επιμείνει λίγο περισσότερο, ίσως 2-3 εβδομάδες, αλλά σταδιακά και αυτό θα μειωθεί. Για να βοηθήσετε την κατάσταση, μπορείτε να φοράτε ένα υποστηρικτικό εσώρουχο τύπου σλιπ (όχι φαρδύ μποξεράκι) για τις πρώτες μέρες, ώστε να υποστηρίζονται οι όρχεις. Επίσης, όταν ξεκουράζεστε, ξαπλώστε και βάλτε ένα μαξιλαράκι κάτω από τους γλουτούς, για να είναι η λεκάνη υπερυψωμένη. Μια κρύα κομπρέσα μπορεί να εφαρμόζεται απαλά στη βουβωνική χώρα 2-3 φορές την ημέρα για 10 λεπτά, τις πρώτες 2 ημέρες, μειώνοντας το πρήξιμο και τη δυσφορία.

Πότε να ανησυχήσετε: Αν το πρήξιμο είναι έντονο, επώδυνο,  και μονόπλευρο στους όρχεις (ιδίως αν ένας όρχις είναι πολύ πρησμένος και σκληρός), ή αν δεν υποχωρεί καθόλου αλλά αντίθετα χειροτερεύει μετά από 5-7 ημέρες, ενημερώστε τον γιατρό σας. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να έχει δημιουργηθεί αιμάτωμα που χρειάζεται παροχέτευση ή κάποια άλλη επιπλοκή. Ωστόσο, η συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών θα έχει απλώς ένα φυσιολογικό οίδημα/μελάνιασμα που θα φύγει μόνο του. Όσο η περιοχή βελτιώνεται μέρα με τη μέρα και δεν έχετε άλλα ανησυχητικά συμπτώματα (π.χ. υψηλό πυρετό), δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας.

Θα πρέπει να είστε σε εγρήγορση για σημάδια μόλυνσης ή άλλων επιπλοκών και να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας εάν εμφανιστούν. Συγκεκριμένα, καλέστε τον ιατρό αν παρουσιάσετε:

  • Έντονη ερυθρότητα, πρήξιμο ή εκροή πύου από την τομή. Λίγη ερυθρότητα γύρω από το τραύμα είναι φυσιολογική, αλλά αν επεκτείνεται, συνοδεύεται από θερμότητα ή πύον, μπορεί να σημαίνει λοίμωξη.
  • Υψηλό πυρετό (π.χ. >38°C) ή ρίγοςπου δεν εξηγείται  μπορεί να είναι ένδειξη μόλυνσης.
  • Πόνο στην πληγή που αντί να βελτιώνεται, επιδεινώνεται ή πόνο που δεν ανακουφίζεται από τα παυσίπονα.
  • Μεγάλη αιμορραγίααπό το τραύμα.
  • Επίμονο εμετό ή ναυτίαπου διαρκεί πάνω από 24 ώρες μετά το χειρουργείο. Το σύμπτωμα αυτό μπορεί να υποδηλώνει παρατεταμένη αντίδραση στην αναισθησία ή άλλη επιπλοκή.
  • Δυσκολία στην ούρηση ή έντονο φούσκωμα στην κοιλιά. Σπάνια μπορεί να συμβεί κατακράτηση ούρων ή ειλεός που χρειάζονται αξιολόγηση.
  • Δύσπνοια ή πόνο στο στήθος. Το σύμπτωμα αυτό χρήζει άμεσης ιατρικής εκτίμησης, για να αποκλειστεί τυχόν πνευμονική εμβολή.
  • Πόνο στη γάμπα, ο οποίος συνοδεύεται με την εκδήλωση οιδήματος. Το σύμπτωμα αυτό αποτελεί σημάδι θρόμβου στο πόδι.

Ευτυχώς, οι σοβαρές επιπλοκές είναι σπάνιες. Η παρακολούθηση των παραπάνω συμπτωμάτων είναι κυρίως προληπτική. Να θυμάστε ότι ήπιος πυρετός 37-37.5°C το πρώτο 24ωρο μπορεί να εμφανιστεί λόγω της αντίδρασης του οργανισμού και της απορρόφησης του αιματώματος. Όμως, εάν επιμένει ή ανεβαίνει, ενημερώστε τον γιατρό σας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η ανάρρωση εξελίσσεται ομαλά χωρίς κανένα από αυτά τα προβλήματα.

Είναι καλή ιδέα να έχετε κάποιον να σας βοηθήσει, ειδικά το πρώτο 24ωρο μετά την επέμβαση. Αμέσως μετά το χειρουργείο, ενδέχεται να νιώθετε υπνηλία ή ζάλη λόγω της αναισθησίας, οπότε δεν πρέπει να μείνετε μόνος σας. Συνιστάται να μην είστε εντελώς μόνος το πρώτο βράδυ. Ιδανικά ένας συγγενής ή φίλος μπορεί να μείνει μαζί σας. Τις πρώτες 2-3 ημέρες, ίσως χρειαστείτε βοήθεια σε πρακτικά ζητήματα: π.χ. να σηκώσετε κάτι λίγο βαρύ (μια κατσαρόλα, μια κανάτα νερό), να πάτε για ψώνια ή να οδηγήσετε. Αν ζείτε μόνος, φροντίστε πριν το χειρουργείο να έχετε οργανώσει τον χώρο σας: ανεβάστε ό,τι χρειάζεστε σε εύκολα ράφια (για να μην σκύβετε/τεντώνεστε πολύ), εφοδιαστείτε με τρόφιμα και απαραίτητα για μία-δύο εβδομάδες, και ρυθμίστε τις υποχρεώσεις σας. Τις πρώτες μέρες μπορεί να χρειάζεστε βοήθεια στο μαγείρεμα, στις δουλειές του σπιτιού κ.ά. Σωματικά, οι περισσότεροι ασθενείς αυτοεξυπηρετούνται από την πρώτη κιόλας μέρα. Μπορείτε να περπατήσετε, να χρησιμοποιήσετε το μπάνιο, να ντυθείτε μόνοι σας. Ο πόνος περιορίζει τις απότομες κινήσεις, αλλά δεν σας καθιστά κατάκοιτο. Επομένως, η όποια βοήθεια είναι κυρίως για λόγους άνεσης και προφύλαξης. Παρ’ όλα αυτά, μη διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια από την οικογένεια ή φίλους, καθώς η υποστήριξη θα κάνει την ανάρρωση πιο εύκολη. Συμπερασματικά, αν και δεν είναι απαραίτητο στις περισσότερες περιπτώσεις, το να έχετε βοήθεια στο σπίτι στις πρώτες ημέρες θα σας προσφέρει σιγουριά και άνεση.

Η τυπική χειρουργική αποκατάσταση βουβωνοκήλης στους άνδρες δεν προκαλεί προβλήματα στους όρχεις ή στη γονιμότητα. Ο χειρουργός εργάζεται προσεκτικά ,ώστε να προστατεύσει τον σπερματικό τόνο που περιέχει τον σπερματικό πόρο και τα αγγεία των όρχεων. Στις περισσότερες περιπτώσεις όχι μόνο δεν επηρεάζεται η αναπαραγωγική ικανότητα, αλλά βελτιώνεται η άνεση του ασθενούς κατά τη σεξουαλική δραστηριότητα. Ωστόσο, σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστούν παροδικά ζητήματα. Μεγάλης έκτασης κήλες που κατεβαίνουν στο όσχεο (οσχεοβουβωνοκήλες) μπορεί προεγχειρητικά να έχουν επηρεάσει την κυκλοφορία του αίματος στους όρχεις ή να πιέζουν τον σπερματικό πόρο. Μετά το χειρουργείο, παροδικό οίδημα ή πόνος στον όρχι είναι πιθανό, όπως αναφέρθηκε, αλλά υποχωρεί. Μικρός αριθμός ασθενών ίσως αισθανθεί μειωμένη σεξουαλική επιθυμία ή δυσκολία στη στύση αμέσως μετά το χειρουργείο, όμως αυτό συνήθως οφείλεται σε ψυχολογικούς λόγους (άγχος, φόβος) ή στο μετεγχειρητικό άλγος, και βελτιώνεται μέσα σε λίγες εβδομάδες.

Σοβαρές, αλλά σπάνιες επιπλοκές: Σε λιγότερο από 1% των περιπτώσεων, αν υπάρξει τραυματισμός ή διατομή του σπερματικού πόρου, αυτό θα μπορούσε θεωρητικά να επηρεάσει τη γονιμότητα (ιδίως σε αμφοτερόπλευρες επεμβάσεις). Επίσης, αν τυχόν διαταραχθεί σοβαρά η αιμάτωση του όρχεως (π.χ. από βλάβη των αγγείων), μπορεί να επέλθει ατροφία του όρχεως, όμως αυτό είναι εξαιρετικά σπάνιο σε έμπειρα χέρια. Με την εκτεταμένη χρήση του πλέγματος, οι υποτροπές μειώθηκαν, αλλά υπήρξαν ανησυχίες μήπως το πλέγμα, όταν τοποθετείται και από τις δύο πλευρές, επηρεάζει τον σπερματικό τόνο. Οι έρευνες δείχνουν ότι η διπλή αποκατάσταση με πλέγμα δεν έχει κλινικά σημαντική επίδραση στη γονιμότητα, καθώς δεν οδηγεί σε ασπερμία ή χαμηλό αριθμό σπερματοζωαρίων. Τέλος, πολύ σπάνια κάποιο νεύρο της περιοχής μπορεί να τραβηχτεί ή να παγιδευτεί, οδηγώντας σε χρόνιο πόνο που ενδέχεται να επηρεάζει τη σεξουαλική λειτουργία (π.χ. πόνος κατά την εκσπερμάτιση ή δυσφορία στην στύση). Αυτό όμως αφορά μια μειοψηφία περιπτώσεων και συχνά είναι αντιμετωπίσιμο.

Γενικά συμπεράσματα: Η αποκατάσταση της κήλης αναμένεται να βελτιώσει οποιαδήποτε δυσφορία είχατε πριν στους όρχεις. Δεν προκαλεί ανδρική υπογονιμότητα, εφόσον ο χειρουργός είναι προσεκτικός, οι όρχεις θα συνεχίσουν να λειτουργούν κανονικά. Μετά την ανάρρωση, η σεξουαλική σας ζωή θα επανέλθει στα φυσιολογικά επίπεδα, και οι περισσότεροι άνδρες νιώθουν ανακούφιση που απαλλάχθηκαν από τον πόνο και το άγχος της κήλης.

Ναι, εφόσον υπάρχει βουβωνοκήλη και στις δύο πλευρές (αμφοτερόπλευρη), συνήθως είναι εφικτό και αποτελεσματικό να διορθωθούν και οι δύο στον ίδιο χειρουργικό χρόνο. Στην πραγματικότητα, μια από τις ενδείξεις της λαπαροσκοπικής μεθόδου είναι ότι επιτρέπει την αποκατάσταση αμφοτερόπλευρης κήλης μέσω των ίδιων μικρών τομών. Με τη λαπαροσκοπική τεχνική, ο χειρουργός μέσω των τριών οπών μπορεί να τοποθετήσει δύο πλέγματα κατά την ίδια διάρκεια επέμβασης. Αυτό σημαίνει ότι ο χρόνος χειρουργείου αυξάνεται ελαφρώς, αλλά δεν διπλασιάζεται ο μετεγχειρητικός πόνος.

Με την ανοικτή μέθοδο, μπορούν επίσης να αντιμετωπιστούν δύο βουβωνοκήλες είτε στο ίδιο χειρουργείο είτε σε διαφορετικά. Στο ίδιο χειρουργείο, θα γίνουν δύο ξεχωριστές τομές, μία δεξιά και μία αριστερά. Αν και αυτό είναι εφικτό, πρέπει να γνωρίζετε ότι με την ανοικτή μέθοδο, η αποκατάσταση σημαίνει διπλό τραύμα, άρα εντονότερο πόνο μετεγχειρητικά και ίσως λίγο μεγαλύτερο χρόνο ανάρρωσης. Ανάλογα και με την ηλικία και τη γενικότερη κατάσταση του ασθενούς, αν οι κήλες δεν είναι πολύ ενοχλητικές, αντιμετωπίζονται σε ξεχωριστές επεμβάσεις με μερικούς μήνες διαφορά, για να μην καταπονηθεί υπερβολικά ο ασθενής. Σε άλλες περιπτώσεις αποκαθίστανται στον ίδιο χειρουργικό χρόνο, για να λύνεται το πρόβλημα άμεσα. Αυτό εξαρτάται από τη φιλοσοφία του χειρουργού και την επιθυμία σας.

Συμπέρασμα: Η διόρθωση αμφοτερόπλευρης βουβωνοκήλης σε ένα χειρουργείο είναι δυνατή και συχνή, ιδιαίτερα με λαπαροσκοπική προσέγγιση όπου δεν απαιτούνται πρόσθετες τομές. Συζητήστε με τον χειρουργό σας για την καλύτερη στρατηγική στη δική σας περίπτωση.

Η πιθανότητα υποτροπής της βουβωνοκήλης υπάρχει, αλλά είναι πολύ χαμηλή στις σύγχρονες επεμβάσεις με χρήση πλέγματος. Συνολικά, τα ποσοστά υποτροπής που αναφέρονται είναι γύρω στο 1-3% για λαπαροσκοπικές επεμβάσεις και 2-5% για ανοικτές, ανάλογα με τη μελέτη. Δηλαδή, πάνω από 95 στους 100 ασθενείς δεν θα εμφανίσουν ξανά κήλη στο ίδιο σημείο. Αυτά τα ποσοστά βασίζονται συνήθως σε παρακολούθηση λίγων ετών· σε βάθος 10–15ετίας μπορεί να παρατηρηθεί μια μικρή αύξηση, ωστόσο η μεγάλη πλειονότητα των επεμβάσεων παραμένει μόνιμα επιτυχής.

Τι επηρεάζει την πιθανότητα υποτροπής: Η εμπειρία του χειρουργού και η σωστή τοποθέτηση του πλέγματος είναι τα βασικά αίτια υποτροπών. Στατιστικά οι  χειρουργοί με υψηλή εξειδίκευση έχουν χαμηλότερα ποσοστά υποτροπών. Επίσης, το μέγεθος της αρχικής κήλης και η κατάσταση των ιστών παίζουν σημαντικό ρόλο. Πολύ μεγάλες κήλες ή ατροφικοί ιστοί μπορεί να έχουν ελαφρώς μεγαλύτερο κίνδυνο να δώσουν υποτροπή αργότερα. Επιπλέον, παράγοντες του ασθενούς μπορούν να συμβάλουν σε μια ενδεχόμενη υποτροπή. Οι παράγοντες αυτοί είναι ο χρόνιος βήχας (π.χ. από κάπνισμα), παρατεταμένη δυσκοιλιότητα, παχυσαρκία, βαριά σωματική εργασία, όλα αυτά ασκούν πίεση στο κοιλιακό τοίχωμα.

Πώς να ελαχιστοποιήσετε τον κίνδυνο: Ακολουθήστε πιστά τις μετεγχειρητικές οδηγίες. Φροντίστε τυχόν χρόνια νοσήματα, π.χ. αν έχετε χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, τηρήστε τη θεραπεία σας, για να ελέγχετε τον βήχα. Διατηρήστε φυσιολογικό σωματικό βάρος και ενισχύστε τους κοιλιακούς μυς με ήπια άσκηση ,όταν σας το επιτρέψει ο γιατρός (όχι τους πρώτους μήνες). Η τοποθέτηση πλέγματος προσφέρει τη μεγαλύτερη πιθανότητα οριστικής αποκατάστασης, μειώνοντας σημαντικά τον κίνδυνο υποτροπής της κήλης. Σε σπάνιες περιπτώσεις όπου παρουσιαστεί επανεμφάνιση, η κήλη μπορεί να αντιμετωπιστεί εκ νέου, συνήθως με διαφορετική χειρουργική προσέγγιση (λαπαροσκοπική αν η πρώτη επέμβαση ήταν ανοικτή ή το αντίστροφο). Συνολικά, τα στατιστικά δείχνουν ότι μετά από μια επιτυχημένη επέμβαση, η πιθανότητα νέας υποτροπής είναι εξαιρετικά χαμηλή.

Η πρόληψη μιας βουβωνοκήλης εστιάζει στη μείωση των παραγόντων που αυξάνουν την πίεση μέσα στην κοιλιά και αποδυναμώνουν τα κοιλιακά τοιχώματα. Αν και δεν είναι πάντα εφικτό να την αποφύγει κανείς (υπάρχει και γενετική προδιάθεση ή συγγενείς αδυναμίες), μπορείτε να λάβετε μερικά προληπτικά μέτρα:

  • Διατηρήστε υγιές σωματικό βάρος. Η παχυσαρκία επιβαρύνει σημαντικά το κοιλιακό τοίχωμα. Με σωστή διατροφή και άσκηση, μειώνετε σημαντικά αυτόν τον παράγοντα.
  • Υιοθετήστε διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες. Ένα από τα βασικά αίτια κηλών είναι το χρόνιο σφίξιμο λόγω δυσκοιλιότητας. Τρώγοντας φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως και πίνοντας πολλά υγρά, προλαμβάνετε τη δυσκοιλιότητα και την έντονη πίεση κατά την αφόδευση.
  • Μην σηκώνετε απότομα βαριά αντικείμενα. Αν χρειαστεί να σηκώσετε κάτι βαρύ, κάντε το σωστά: λυγίστε τα γόνατα και σηκώστε χρησιμοποιώντας τα πόδια, όχι τη μέση ή την κοιλιά σας. Αποφύγετε όσο γίνεται τις υπερβολικές ανυψώσεις, χρησιμοποιώντας μηχανικά μέσα.
  • Αποφύγετε το κάπνισμα. Το κάπνισμα μπορεί να οδηγήσει σε χρόνιο βήχα, ο οποίος αυξάνει δραματικά την ενδοκοιλιακή πίεση και συμβάλλει στη δημιουργία κηλών. Η διακοπή του καπνίσματος όχι μόνο βοηθά στην πρόληψη της κήλης, αλλά βελτιώνει και τη γενική υγεία σας.
  • Αν έχετε χρόνιο βήχα ή προβλήματα προστάτη, αντιμετωπίστε τα. Απευθυνθείτε στον γιατρό σας για την κατάλληλη αντιμετώπιση του χρόνιου βήχα ή της Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας, καθώς και για τυχόν υπερπλασία προστάτη που σας αναγκάζει να καταβάλλετε προσπάθεια κατά την ούρηση. Παράλληλα, ελέγξτε το χρόνιο έντονο φτέρνισμα που οφείλεται σε αλλεργίες με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή.
  • Ενδυνάμωση κορμού: Ήπια ενδυνάμωση των κοιλιακών και ραχιαίων μυών (π.χ. ασκήσεις core stability, pilates, γιόγκα) μπορεί να βοηθήσει στη στήριξη του κοιλιακού τοιχώματος.
  • Αποφύγετε παρατεταμένη ορθοστασία. Εφόσον είναι εφικτό, μπορείτε να χρησιμοποιείτε μια ελαστική ζώνη υποστήριξης σε καταστάσεις που το απαιτούν (π.χ. παρατεταμένη εργασία σε όρθια θέση). Η παρατεταμένη ορθοστασία ενδέχεται να καταπονεί τους μυς και να συμβάλλει στην εμφάνιση κήλης, αν και θεωρείται δευτερεύων παράγοντας.

Πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι σε ορισμένα άτομα υφίσταται συγγενής προδιάθεση για ανάπτυξη βουβωνοκήλης. Αν και οι γενετικοί παράγοντες δεν είναι δυνατόν να τροποποιηθούν, η ελαχιστοποίηση των μηχανικών καταπονήσεων στο κοιλιακό τοίχωμα μπορεί να συμβάλλει στη μείωση των πιθανοτήτων υποτροπής. Επιπλέον, η έγκαιρη αναγνώριση οποιουδήποτε εξογκώματος στη βουβωνική χώρα και η άμεση ιατρική εκτίμηση είναι καθοριστικής σημασίας, καθώς η πρώιμη διάγνωση και θεραπευτική παρέμβαση περιορίζουν σημαντικά τον κίνδυνο επιπλοκών.

Οι ειδικές ζώνες ή κηλεπίδεσμοι (hernia truss) μπορούν να προσφέρουν προσωρινή ανακούφιση, αλλά δεν θεραπεύουν τη βουβωνοκήλη. Πρόκειται για ζώνες με μαξιλαράκια που πιέζουν τη περιοχή της κήλης. Μπορούν όντως να μειώσουν το εξόγκωμα, όταν φοριούνται, και έτσι να απαλύνουν την ενόχληση ή τον πόνο. Ωστόσο, μόλις αφαιρεθούν, η κήλη επιστρέφει στη θέση της, επομένως η χρήση τους λοιπόν είναι καθαρά παρηγορητική.

Σε ορισμένες περιπτώσεις συνιστάται η χρήση κηλεπιδέσμου ως προσωρινό μέτρο υποστήριξης. Η επιλογή αυτή εφαρμόζεται όταν η άμεση χειρουργική παρέμβαση δεν είναι εφικτή, όπως για παράδειγμα σε ασθενείς που ολοκληρώνουν άλλη θεραπευτική αγωγή ή σε εγκύους, όπου η επέμβαση μετατίθεται για μετά τον τοκετό. Επιπλέον, σε ηλικιωμένους ασθενείς με σοβαρά συνοδά νοσήματα, στους οποίους επιλέγεται συντηρητική παρακολούθηση αντί χειρουργικής επέμβασης, η σωστή εφαρμογή κηλεπιδέσμου μπορεί να προσφέρει βελτίωση της καθημερινής λειτουργικότητας και σχετική ανακούφιση από τα συμπτώματα.

Είναι σημαντικό η ζώνη να είναι σωστά εφαρμοσμένη: πρέπει να ασκεί ήπια πίεση ακριβώς πάνω στην κήλη, χωρίς όμως να προκαλεί πόνο ή να γλιστράει. Μια λάθος τοποθέτηση της ζώνης μπορεί να μην κάνει τίποτα ή και να πιέσει λάθος σημείο. Για αυτό, αν πρόκειται να χρησιμοποιήσετε κηλεπίδεσμο, ζητήστε από τον γιατρό να σας δείξει πώς τοποθετείται σωστά.

Προσοχή: Η ζώνη δεν αντικαθιστά το χειρουργείο και είναι μια προσωρινή λύση. Η μόνη οριστική θεραπεία είναι η χειρουργική αποκατάσταση. Η παρατεταμένη χρήση της ζώνης μακροπρόθεσμα δεν συνιστάται, γιατί η κήλη μπορεί να μεγαλώσει με τον χρόνο και ίσως η πίεση της ζώνης να προκαλέσει συμφύσεις. Επίσης, υπάρχει κίνδυνος εσφαλμένης αίσθησης ασφάλειας: ακόμα και με ζώνη, μια κήλη θα μπορούσε να περισφιχθεί (αν και λίγο λιγότερο πιθανό όσο φοριέται). Επομένως, χρησιμοποιήστε τη ζώνη μόνο ως προσωρινό μέτρο.

Μετά τη χειρουργική αποκατάσταση, η χρήση ζώνης δεν είναι απαραίτητη, εκτός εάν υπάρχει συγκεκριμένη σύσταση από τον θεράποντα ιατρό. Εν κατακλείδι, ο κηλεπίδεσμος μπορεί να προσφέρει προσωρινή ανακούφιση σε άτομα με κήλη, ωστόσο δεν αποτελεί οριστική θεραπεία· η χειρουργική διόρθωση παραμένει η μόνη αποτελεσματική λύση και πρέπει να προγραμματίζεται μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες.

Δρ. Ευστράτιος Ι. Ζούρος
Privacy Overview

This website uses cookies so that we can provide you with the best user experience possible. Cookie information is stored in your browser and performs functions such as recognising you when you return to our website and helping our team to understand which sections of the website you find most interesting and useful.