Παθήσεις παραθυρεοειδών

Τι είναι οι παραθυρεοειδείς αδένες;

Ως παραθυρεοειδείς αδένες ορίζονται οι τέσσερις ενδοκρινείς αδένες, μικροί σε μέγεθος, οι οποίοι εντοπίζονται πίσω από το θυρεοειδή αδένα. Βασική τους λειτουργία είναι η παραγωγή και η έκκριση της παραθορμόνης, μιας εξαιρετικά σημαντικής ορμόνης για την καλή λειτουργία του ανθρώπινου σώματος. Η παραθορμόνη είναι υπεύθυνη για τη ρύθμιση των επιπέδων ασβεστίου τόσο στο αίμα, όσο και στον υπόλοιπο οργανισμό. Διάφορες παθήσεις παραθυρεοειδών μπορούν να διαταράξουν την παραγωγή της ορμόνης αυτής, οδηγώντας σε πολυάριθμα συμπτώματα και δυσχεραίνοντας την καθημερινότητα του ασθενούς.

Το ασβέστιο συνιστά ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία για την καλή λειτουργία του οργανισμού. Συμβάλλει στη διατήρηση της ισορροπίας του νευρικού και του μυϊκού συστήματος.

Ποιες είναι οι παθήσεις παραθυρεοειδών αδένων;

Οι παθήσεις των παραθυρεοειδών αδένων διακρίνονται σε καλοήθεις και κακοήθεις. Οι καλοήθεις παθήσεις προκαλούν συνήθως διαταραχή των επιπέδων ασβεστίου στον οργανισμό. Αυτή συνοδεύεται συνήθως από διάφορα προβλήματα υγείας, όπως οι νεφρολιθίαση, η κόπωση, η αδυναμία και τα εύθραυστα οστά. Στον αντίποδα, οι κακοήθειες παθήσεις των παραθυρεοειδών μπορούν να απειλήσουν άμεσα τη ζωή του ασθενούς.

Υπερπαραθυρεοειδισμός

Κυριότερη πάθηση των παραθυρεοειδών αδένων είναι ο υπερπαραθυρεοειδισμός, δηλαδή η υπερλειτουργία των παραθυρεοειδών αδένων. Αυτή έχει ως αποτέλεσμα την υπερβολική έκκριση παραθορμόνης, καθώς και την πρόκληση υπερασβεστιαιμίας. Τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα ανεβαίνουν, με αποτέλεσμα την πρόκληση πολυάριθμων δυσλειτουργιών στο νευρικό και μυϊκό σύστημα.

Ο υπερπαραθυρεοειδισμός διακρίνεται σε τρεις τύπους: τον πρωτοπαθή, το δευτεροπαθή και τον τριτοπαθή. Αναλυτικότερα:

• Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός: Πρόκειται για υπερβολική παραγωγή παραθορμόνης, η οποία έχει ως αποτέλεσμα τα ανεβασμένα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα. Είναι ο πιο συνηθισμένος εκ των τριών, και παρατηρείται συνήθως σε γυναίκες ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας. Οφείλεται κυρίως σε αδενώματα σε έναν ή παραπάνω αδένες, υπερπλασία ή παραθυρεοειδική κακοήθεια.
• Δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός: Πιο σπάνια μορφή υπερπαραθυρεοειδισμού, δημιουργείται λόγω υπερπλασίας των τεσσάρων παραθυρεοειδών αδένων μετά από συνεχή διέγερση. Κύρια αιτία είναι τα χαμηλά επίπεδα ασβεστίου και η δυσαπορρόφηση της βιταμίνης D.
• Τριτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός: Πρόκειται για τον πιο σπάνιο τύπο της πάθησης, ο οποίος αναπτύσσεται σε ασθενείς με δευτεροπαθή υπερπαραθυρεοειδισμό μετά από κάποια χρόνια.

Κύρια συμπτώματα του υπερπαραθυρεοειδισμού είναι η κόπωση, η μυϊκή αδυναμία και ο ακαθόριστος πόνος. Με τον καιρό, ο ασθενής ενδέχεται να αναπτύξει νεφρολιθίαση, κοιλιακό άλγος, παγκρεατίτιδα, σύγχυση, ναυτία, έμετο και οστικά κατάγματα.

Άλλες παθήσεις παραθυρεοειδών

Πέραν του υπερπαραθυρεοειδισμού υπάρχουν και άλλες, λιγότερο συχνές παθήσεις, οι οποίες ενδέχεται να διαταράξουν την καλή λειτουργία του οργανισμού του ασθενούς. Αυτές περιλαμβάνουν τις εξής:

• Υποπαραθυρεοειδισμός: Πρόκειται για την πάθηση κατά την οποία οι παραθυρεοειδείς αδένες υπολειτουργούν, απελευθερώνοντας χαμηλά ποσοστά παραθορμόνης. Αποτέλεσμα της πάθησης αυτής είναι τα χαμηλά επίπεδα ασβεστίου στον οργανισμό. Βασικά συμπτώματα του υποπαραθυρεοειδισμού αποτελούν η κόπωση, η αδυναμία, ο λήθαργος, οι μυϊκές κράμπες και τα μουδιάσματα. Ο ασθενής μπορεί να βιώσει αλλαγές της ψυχολογικής κατάστασής του, όπως το άγχος και η κατάθλιψη.
• Ψευδοϋποπαραθυρεοειδισμός: Πρόκειται για μια γενετικά μεταβιβαζόμενη πάθηση, η οποία προκαλεί δυσλειτουργική ανταπόκριση του οργανισμού στη δράση της παραθορμόνης.
• Καρκίνος παραθυρεοειδων: Πρόκειται για μια σπάνια πάθηση, χαρακτηριστικές εκδηλώσεις της οποίας είναι η υπερασβεστιαιμία, η ψηλαφητή μάζα στον τράχηλο και η νεφρολιθίαση.

Παθήσεις Παραθυρεοειδών: Διάγνωση

Η διάγνωση των δυσλειτουργικών παραθυρεοειδών αδένων διαθέτει δύο διακλαδώσεις: τους εργαστηριακούς ελέγχους και τις διαγνωστικές εξετάσεις. Οι βασικοί εργαστηριακοί έλεγχοι των παθήσεων παραθυρεοειδών αδένων είναι οι κάτωθι:

• Αιματολογικός έλεγχος ασβεστίου και παραθορμόνης
• Μέτρηση οστικής πυκνότητας

Οι διαγνωστικές εξετάσεις που πραγματοποιούνται για την οριστικοποίηση της πιθανής πάθησης των παραθυρεοειδών είναι οι παρακάτω:

• Ακτινολογικός έλεγχος ουροποιητικού συστήματος
• Υπερηχογράφημα θυρεοειδούς και παραθυρεοειδών
• Σπινθηρογράφημα με sestamibi

Παθήσεις Παραθυρεοειδών: Θεραπεία

Η μέθοδος θεραπείας των παθήσεων των παραθηρεοειδών αδένων επιλέγεται βάσει του τύπου της ασθένειας που παρουσιάζει ο ασθενής. Η χειρουργική αντιμετώπιση επιλέγεται σε περιπτώσεις πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού ή κακοήθειας, και περιλαμβάνει την μερική ή πλήρη παραθυρεοειδεκτομή. Πρόκειται για μια απλή επέμβαση, η οποία πραγματοποιείται υπό γενική αναισθησία μέσω μιας μικρής εγκάρσιας τομής. Διεγχειρητικά, μετά την αφαίρεση του παθολογικού αδένα, γίνεται μέτρηση της παραθορμόνης και η πτώση της τιμής της επιβεβαιώνει το άριστο χειρουργικό αποτέλεσμα.  Προσφέρει εξαιρετική μετεγχειρητική πορεία, και ο ασθενής μπορεί να εξέλθει του νοσοκομείου σε λιγότερο από 24 ώρες.

Η συντηρητική αντιμετώπιση περιλαμβάνει κυρίως χορήγηση συμπληρωμάτων ασβεστίου ή βιταμίνης D και επιλέγεται στις υπόλοιπες μορφές υπερπαραθυρεοειδισμού, καθώς και σε περιπτώσεις υποπαραθυρεοειδισμού και ψευδοϋποπαραθυρεοειδισμού.

Ο Γενικός Χειρουργός Δρ. Ευστράτιος Ι. Ζούρος διαθέτει πολυετή εμπειρία στη χειρουργική. Έχει ολοκληρώσει εντατική μετεκπαίδευση στην Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική, τη Ρομποτική Χειρουργική και την Τηλεχειρουργική, και συνεργάζεται με την Α’ Χειρουργική Κλινική του «Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center». Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερα για τις παθήσεις παραθυρεοειδών, ή για οποιαδήποτε άλλη ανάγκη σας, μπορείτε πάντα να επικοινωνήσετε μαζί του.