Νόσος Crohn

Η νόσος Crohn είναι μια χρόνια φλεγμονώδης διαταραχή που ανήκει στις ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου (ΙΦΝΕ). Προσβάλλει κυρίως το πεπτικό σύστημα, με εντόπιση συχνότερα στο τελικό τμήμα του λεπτού εντέρου και το παχύ έντερο. Παρά το γεγονός ότι αποτελεί σοβαρή και εξελισσόμενη νόσο, με την κατάλληλη ιατρική φροντίδα και παρακολούθηση είναι δυνατόν να επιτευχθεί σημαντική ύφεση των συμπτωμάτων και βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς.

Τι είναι η νόσος Crohn;

Η νόσος Crohn είναι μια φλεγμονώδης πάθηση, η οποία προκαλεί χρόνιο ερεθισμό και βλάβες σε διάφορα σημεία του πεπτικού σωλήνα, από το στόμα έως τον πρωκτό. Σε αντίθεση με άλλες φλεγμονώδεις παθήσεις, η φλεγμονή στη νόσο Crohn διαπερνά όλα τα στρώματα του εντερικού τοιχώματος και μπορεί να είναι ασυνεχής, δηλαδή να υπάρχουν υγιή τμήματα εντέρου μεταξύ των προσβεβλημένων περιοχών.

Η πορεία της χαρακτηρίζεται από υφέσεις και εξάρσεις, με εναλλαγή περιόδων χωρίς συμπτώματα και περιόδων έντονης εμφάνισης συμπτωμάτων της νόσου. Είναι συχνότερη σε ηλικίες μεταξύ 15 και 35 ετών, χωρίς αυτό να αποκλείει την εμφάνιση σε μικρότερα ή μεγαλύτερα άτομα.

Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου;

Τα συμπτώματα ποικίλλουν από ασθενή σε ασθενή και εξαρτώνται από τη θέση και την έκταση της φλεγμονής. Κατά τη φάση έξαρσης της νόσου, μπορεί να εμφανιστούν:

• Επίμονη διάρροια
• Κοιλιακός πόνος και κράμπες
• Πυρετός
• Απώλεια βάρους
• Κόπωση
• Απώλεια όρεξης

Εκτός από τα γαστρεντερικά προβλήματα, η νόσος ενδέχεται να προκαλέσει εξωεντερικές εκδηλώσεις, όπως δερματικά εξανθήματα, αρθρίτιδα, στοματικά έλκη ή φλεγμονές στα μάτια.

Η βαρύτητα των συμπτωμάτων μπορεί να ποικίλει σημαντικά, με ορισμένους ασθενείς να εμφανίζουν ήπια κλινική εικόνα και άλλους να χρειάζονται εντατική θεραπευτική παρέμβαση.

Νόσος Crohn: Βασικοί Παράγοντες Κινδύνου

Η αιτιολογία της νόσου Crohn παραμένει άγνωστη, ωστόσο η επιστημονική έρευνα έχει αναδείξει συγκεκριμένους παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα εμφάνισής της. Αυτοί περιλαμβάνουν:

• Γενετική προδιάθεση: Άτομα με συγγενείς πρώτου βαθμού που πάσχουν από ΙΦΝΕ έχουν αυξημένο κίνδυνο.
• Δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού: Το ανοσοποιητικό φαίνεται να αντιδρά υπερβολικά, προσβάλλοντας υγιή ιστό.
• Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Το κάπνισμα, η κακή διατροφή, η έκθεση σε μικροβιακούς παράγοντες και η χρήση κάποιων φαρμάκων έχουν συνδεθεί με την εμφάνιση της νόσου.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση της νόσου Crohn απαιτεί συνδυαστική προσέγγιση. Δεν υπάρχει μία και μόνο εξέταση που να τη διαγιγνώσκει με βεβαιότητα. Ο ιατρός λαμβάνει υπόψη τα συμπτώματα του ασθενούς, το ιατρικό ιστορικό και διενεργεί σειρά εξετάσεων. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Αιματολογικές εξετάσεις, για σημεία φλεγμονής, αναιμία ή έλλειψη βιταμινών.
• Κοπρολογικές εξετάσεις, για να αποκλειστούν λοιμώξεις ή να διαπιστωθεί εντερική φλεγμονή.
• Ενδοσκοπικές εξετάσεις, όπως κολονοσκόπηση ή σιγμοειδοσκόπηση, για άμεση εικόνα της βλεννογόνου και λήψη βιοψιών.
• Απεικονιστικές μέθοδοι, όπως αξονική ή μαγνητική εντερογραφία, για τη χαρτογράφηση των προσβεβλημένων περιοχών.

Η διάγνωση μπορεί να είναι σύνθετη, ειδικά στα αρχικά στάδια, όπου τα συμπτώματα μπορεί να μοιάζουν με άλλες παθήσεις, όπως η ελκώδης κολίτιδα ή το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.

Νόσος Crohn και Θεραπευτικές επιλογές

Η θεραπεία της νόσου Crohn στοχεύει στην ύφεση της φλεγμονής, στην πρόληψη των επιπλοκών και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Αν και δεν υπάρχει οριστική ίαση, η σωστή αντιμετώπιση μπορεί να ελέγξει αποτελεσματικά τα συμπτώματα. Οι επιλογές περιλαμβάνουν:

• Φαρμακευτική αγωγή: Χορηγούνται αντιφλεγμονώδη, ανοσοκατασταλτικά και βιολογικοί παράγοντες. Οι βιολογικοί παράγοντες αποτελούν νεότερη θεραπεία και στοχεύουν ειδικά σημεία της φλεγμονώδους απόκρισης.
• Διατροφή: Ανάλογα με την κατάσταση του εντέρου, ενδέχεται να προταθεί ειδική δίαιτα, εμπλουτισμένη με θρεπτικά συστατικά ή ακόμα και παρεντερική διατροφή. Σε περιόδους έξαρσης, συνιστάται αποφυγή ινών ή λιπαρών τροφών.
• Χειρουργική επέμβαση: Σε περιπτώσεις επιπλοκών, όπως εντερική στένωση ή συρίγγια, η χειρουργική αντιμετώπιση μπορεί να είναι απαραίτητη. Δεν θεωρείται ριζική θεραπεία, καθώς η νόσος μπορεί να υποτροπιάσει.

Η επιλογή της θεραπείας γίνεται εξατομικευμένα, ανάλογα με την εντόπιση και τη βαρύτητα της νόσου, την ηλικία του ασθενούς και την ανταπόκριση στα φάρμακα.

Επιπλοκές της νόσου

Η νόσος Crohn μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα και αποτελεσματικά. Οι πιο συχνές περιλαμβάνουν:

• Στένωση του εντέρου, που μπορεί να προκαλέσει μερική ή πλήρη απόφραξη
• Δημιουργία συριγγίων μεταξύ εντέρου και άλλων οργάνων
• Αποστήματα στην κοιλιακή χώρα ή στον πρωκτό
• Αναιμία λόγω χρόνιας αιμορραγίας
• Υποθρεψία από κακή απορρόφηση θρεπτικών ουσιών
• Αυξημένος κίνδυνος για καρκίνο του παχέος εντέρου μετά από πολυετή πορεία της νόσου

Η συνεχής παρακολούθηση και η προληπτική ενδοσκόπηση βοηθούν στην έγκαιρη ανίχνευση των επιπλοκών.

Καθημερινότητα με τη νόσο

Η ζωή με τη νόσο Crohn απαιτεί σταθερή συνεργασία με την ιατρική ομάδα και προσαρμογές στις καθημερινές συνήθειες. Μερικά βασικά σημεία που βοηθούν στη βελτίωση της καθημερινότητας είναι:

• Αποφυγή καπνίσματος, το οποίο επιδεινώνει τη νόσο και αυξάνει τις εξάρσεις
• Ισορροπημένη διατροφή προσαρμοσμένη στις ανάγκες του ασθενούς
• Διατήρηση σωματικής δραστηριότητας, όπου είναι εφικτό
• Αποφυγή άγχους, το οποίο μπορεί να επιβαρύνει την πορεία της νόσου
• Ψυχολογική υποστήριξη, μέσω συμβουλευτικής ή ομάδων ασθενών

Η συμμόρφωση στη φαρμακευτική αγωγή και η τακτική παρακολούθηση είναι κρίσιμοι παράγοντες για τη μακροχρόνια διαχείριση.

Η νόσος Crohn είναι μια σύνθετη, χρόνια πάθηση που απαιτεί συστηματική και εξατομικευμένη φροντίδα. Παρά τις προκλήσεις που φέρει, η σωστή ενημέρωση, η πρώιμη διάγνωση και η σύγχρονη θεραπευτική προσέγγιση μπορούν να επιτρέψουν στους ασθενείς να ζήσουν μια ενεργή και ποιοτική ζωή.

Ο Γενικός Χειρουργός Δρ. Ευστράτιος Ι. Ζούρος διαθέτει πολυετή εμπειρία στη χειρουργική. Έχει ολοκληρώσει εντατική μετεκπαίδευση στην Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική, τη Ρομποτική Χειρουργική και την Τηλεχειρουργική, και συνεργάζεται με την Α’ Χειρουργική Κλινική του «Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center». Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερα για τη νόσο Crohn, ή για οποιαδήποτε άλλη ανάγκη σας, μπορείτε πάντα να επικοινωνήσετε μαζί του.