Εκκολπωματίτιδα

Η εκκολπωματίτιδα είναι μια φλεγμονώδης πάθηση του παχέος εντέρου που σχετίζεται με την παρουσία εκκολπωμάτων. Πρόκειται για μια κοινή διαταραχή, ιδιαίτερα σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, και μπορεί να κυμαίνεται από ήπια έως σοβαρή μορφή. Η εκκολπωματίτιδα απαιτεί έλεγχο από έναν εξειδικευμένο ιατρό, προκειμένου να μετριαστούν, ή να εξαλειφθούν πλήρως, τα συμπτώματά της. Σημαντικό είναι να σημειωθεί ότι η εκκολπωματίτιδα αποτελεί φλεγμονώδη κατάσταση των εκκολπωμάτων, και γι’ αυτό πρέπει να διαφοροποιείται από αυτά.

Τι είναι τα εκκολπώματα;

Τα εκκολπώματα είναι μικρές προσεκβολές του βλεννογόνου του παχέος εντέρου μέσω αδύναμων σημείων του τοιχώματός του. Σχηματίζονται κυρίως στο σιγμοειδές κόλον, το αριστερό τμήμα του παχέος εντέρου. Η παρουσία τους ονομάζεται εκκολπωμάτωση. Παρότι πολλά άτομα με εκκολπώματα δεν εμφανίζουν συμπτώματα, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσουν πόνο ή δυσφορία στην κοιλιά.

Η δημιουργία εκκολπωμάτων αποδίδεται στην αυξημένη ενδοαυλική πίεση του παχέος εντέρου, η οποία προκαλείται από:

• Διατροφή χαμηλή σε φυτικές ίνες
• Χρόνια δυσκοιλιότητα
• Παχυσαρκία
• Έλλειψη σωματικής άσκησης
• Γήρανση, καθώς το τοίχωμα του εντέρου χάνει την ελαστικότητά του

Τι είναι η εκκολπωματίτιδα;

Η εκκολπωματίτιδα είναι η φλεγμονή ή η μόλυνση ενός ή περισσότερων εκκολπωμάτων. Η πάθηση εμφανίζεται όταν το στόμιο ενός εκκολπώματος αποφράσσεται, οδηγώντας σε στασιμότητα κοπράνων και υπερανάπτυξη βακτηρίων. Αυτό μπορεί να προκαλέσει τοπική φλεγμονή, λοίμωξη, απόστημα (παρακολικό ή πυελικό) ή ακόμη και ρήξη με πολλαπλές εκδηλώσεις. Αξίζει να αναφέρουμε ότι ο σύγχρονος ορισμός της εκκολπωματίτιδας είναι η ρήξη του εκκολπώματος

Η εκκολπωματίτιδα μπορεί να είναι:

• Οξεία, όταν εμφανίζεται ξαφνικά με έντονα συμπτώματα.
• Χρόνια, όταν επαναλαμβάνεται ή συνοδεύεται από επιπλοκές όπως στένωση του εντέρου.

Παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν την πιθανότητα εκκολπωματίτιδας περιλαμβάνουν:

• Χαμηλή πρόσληψη φυτικών ινών
• Υπερβολική κατανάλωση κόκκινου κρέατος
• Κάπνισμα
• Παχυσαρκία
• Χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (NSAIDs)

Ποια συμπτώματα προκαλεί;

Τα συμπτώματα της εκκολπωματίτιδας εξαρτώνται από τη σοβαρότητα της φλεγμονής. Το πιο συχνό σύμπτωμα είναι ο έντονος κοιλιακός πόνος, συνήθως στο κάτω αριστερό μέρος της κοιλιάς. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Πόνος κυρίως στο αριστερό κάτω τμήμα της κοιλιάς
• Πυρετό και ρίγη
• Ναυτία και εμετό
• Αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου (δυσκοιλιότητα ή διάρροια)
• Αίμα στα κόπρανα

Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστούν επιπλοκές όπως:

• Απόστημα
• Διάτρηση του εντέρου: Επικίνδυνη κατάσταση που μπορεί να προκαλέσει περιτονίτιδα (πυώδης ή κοπρανώδης).
• Εντερική απόφραξη: Απόφραξη του παχέος εντέρου λόγω φλεγμονής ή ουλώδους ιστού.

Εκκολπωματίτιδα: Διάγνωση

Η διάγνωση της εκκολπωματίτιδας βασίζεται στο ιατρικό ιστορικό, την κλινική εξέταση και τις απεικονιστικές εξετάσεις. Ο ιατρός συλλέγει πληροφορίες για τα συμπτώματα και ελέγχει την κοιλιακή χώρα για ευαισθησία ή πόνο. Οι αιματολογικές εξετάσεις συνήθως δείχνουν αυξημένα λευκά αιμοσφαίρια και δείκτες φλεγμονής. Η αξονική τομογραφία (CT) είναι η πιο αξιόπιστη εξέταση, καθώς αποκαλύπτει τη φλεγμονή, τα αποστήματα και άλλες πιθανές επιπλοκές.

Η κολονοσκόπηση δεν συνιστάται κατά την οξεία φάση λόγω του κινδύνου διάτρησης, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί μετά την ύφεση των συμπτωμάτων για την αξιολόγηση του παχέος εντέρου.

Εκκολπωματίτιδα: Θεραπευτική προσέγγιση

Η θεραπεία της εκκολπωματίτιδας εξαρτάται από το στάδιο και τη βαρύτητα της πάθησης, την οποία βιώνει ο ασθενής. Η σταδιοποίηση της εκκολπωματίτιδας η οποία θα επιδείξει και την ιδανικότερη θεραπεία γίνεται με Αξονική Τομογραφία.  Αναλυτικότερα, σε μη επιπλεγμένες μορφές, η θεραπεία περιλαμβάνει:

• Αντιβιοτικά από το στόμα: Οι ήπιες περιπτώσεις αντιμετωπίζονται με αντιβιοτικά όπως η σιπροφλοξασίνη ή η μετρονιδαζόλη, τα οποία καταπολεμούν τα παθογόνα βακτήρια που προκαλούν τη φλεγμονή. Η διάρκεια της αγωγής είναι συνήθως 7-10 ημέρες, ανάλογα με τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων.
• Διατροφικές αλλαγές: Αρχικά, συνιστάται διατροφή με υγρά και εύπεπτες τροφές για να μειωθεί ο ερεθισμός του εντέρου. Σταδιακά, επανεισάγονται τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες, όπως φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής άλεσης, που βοηθούν στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας.
• Ανάπαυση και ενυδάτωση: Είναι σημαντικό ο ασθενής να ξεκουράζεται και να πίνει αρκετό νερό για τη διατήρηση της σωστής εντερικής λειτουργίας.

Όταν η εκκολπωματίτιδα είναι σοβαρή ή παρουσιάζει επιπλοκές, ενδέχεται να απαιτείται νοσηλεία. Σε περιπτώσεις όπου ο ασθενής παρουσιάζει υψηλό πυρετό, ανεξέλεγκτο πόνο ή δεν μπορεί να καταναλώσει τροφή και υγρά από το στόμα, συνιστάται εισαγωγή στο νοσοκομείο για ενδοφλέβια θεραπεία (αντβιοτική αγωγή) και παρακολούθηση.  Εάν η φλεγμονή έχει οδηγήσει στη δημιουργία αποστήματος, ενδέχεται να απαιτείται καθοδηγούμενη από αξονική τομογραφία παρακέντης – παροχέτευση, δηλαδή αφαίρεση του πύου μέσω καθετήρα.

Σε περιπτώσεις σοβαρής ή επαναλαμβανόμενης εκκολπωματίτιδας, η χειρουργική επέμβασημπορεί να είναι αναγκαία. Αναλυτικότερα, πραγματοποιείται μία από τις κάτωθι επεμβάσεις:

• Σιγμοειδεκτομή: Αφορά την αφαίρεση του πάσχοντος τμήματος του παχέος εντέρου (συνήθως το σιγμοειδές κόλον και το ανώτερο ορθό). Αυτή η μέθοδος εφαρμόζεται όταν υπάρχουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια εκκολπωματίτιδας ή σοβαρές επιπλοκές, όπως διάτρηση ή εντερική απόφραξη.
• Λαπαροσκοπική χειρουργική: Πρόκειται για μια ελάχιστα επεμβατική τεχνική που μειώνει τον χρόνο αποκατάστασης και τις πιθανές μετεγχειρητικές επιπλοκές.
• Επείγουσα επέμβαση: Εάν υπάρξει διάτρηση του εντέρου και περιτονίτιδα, απαιτείται άμεση χειρουργική αντιμετώπιση για την αποφυγή απειλητικών για τη ζωή επιπλοκών.

Η θεραπευτική προσέγγιση προσαρμόζεται στον κάθε ασθενή ξεχωριστά, λαμβάνοντας υπόψη τη σοβαρότητα της πάθησης και το γενικό ιατρικό ιστορικό του.

Πρόληψη της εκκολπωματίτιδας

Για να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισης εκκολπωματίτιδας, συνιστώνται:

• Διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες (φρούτα, λαχανικά, όσπρια, δημητριακά ολικής άλεσης).
• Επαρκής πρόσληψη υγρών για τη διατήρηση της καλής λειτουργίας του εντέρου.
• Τακτική σωματική άσκηση.
• Αποφυγή καπνίσματος και υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ.
• Περιορισμός της κατανάλωσης κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος.

Ο Γενικός Χειρουργός Δρ. Ευστράτιος Ι. Ζούρος διαθέτει πολυετή εμπειρία στη χειρουργική. Έχει ολοκληρώσει εντατική μετεκπαίδευση στην Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική, τη Ρομποτική Χειρουργική και την Τηλεχειρουργική, και συνεργάζεται με την Α’ Χειρουργική Κλινική του «Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center». Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερα για την εκκολπωματίτιδα, ή για οποιαδήποτε άλλη ανάγκη σας, μπορείτε πάντα να επικοινωνήσετε μαζί του.